ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ

 1934 - 2004

 

Τμήμα 4 # 467

Το όνομα  Δημήτρης Παπαμιχαήλ, μπορεί να μη δημιουργεί σήμερα εκρηκτικές κροτίδες στους ακροατές της 7ης τέχνης και του θεάτρου, ωστόσο το μνημονικό για τον σταρ είναι ακόμα ισχυρό.  Ήταν ελκυστικός νέος και πολύ καλός ηθοποιός.

Η έγγαμη ζωή του με την πολυαγαπημένη εθνική σταρ, Αλίκη Βουγιουκλάκη, δημιούργησε μεγάλο κρότο στα μέσα ενημέρωσης της εποχής εκείνης. Στις ταινίες μαζί με την Αλίκη ήταν ο δάσκαλος, ο επιχειρηματίας,  ο βοσκός, ο φτωχός ψαράς, ο εργάτης, ο ναύτης, ο στρατιώτης ή οτιδήποτε χρειαζόταν για να γίνει το ερωτικό ενδιαφέρον της Αλίκης. Ήταν ένας καθοριστικός συνδυασμός που πιθανόν να κρατούσε περισσότερο αν ο γάμος τους δεν είχε αυτοκαταστραφεί.  

Τα χρόνια της «Αλίκης» ήταν ένα  παράξενο διάλειμμα για κάποιον που θα προτιμούσε να τον θυμόντουσαν ως σοβαρός ηθοποιός σε αρχαίους και σύγχρονους ρόλους. Τουλάχιστον αυτός ήταν ο δρόμος που είχε διαλέξει πριν γίνει το καρδιοχτύπι στον κινηματογράφο -  και που επέστρεψε στα μετά Βουγιουκλάκη χρόνια. Παρόλα αυτά, η φήμη και η δημοτικότητά του στηρίχτηκε στη συμπάθεια του κοινού ως της Αλίκης ο Πρίγκιπας του Παραμυθιού.

Η σχέση τους στις ταινίες καθόρισε μια ολόκληρη εποχή στον πολιτισμό μας για καλό ή για κακό.

Ποιος ήταν πραγματικά ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ; Άνθρωποι σαν τον Παπαμιχαήλ ζουν σε ένα πολιτιστικό περιβάλλον όπου η δημόσια και η προσωπική εικόνα  ενώνονται  - εν μέρει από  δική τους πρόθεση  - αλλά και τι θέλει ο κόσμος να πιστεύει για αυτόν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν πολύπλοκος χαρακτήρας, απρόβλεπτος ωστόσο ένας ταλαντούχος ηθοποιός.

Η ζωή του

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ σε νεαρή ηλικία

Ο Δημήτρης ήταν το τρίτο παιδί του Ιωάννη Παπαμιχαήλ και το πρώτο παιδί της δεύτερης συζύγου του. Οι γονείς του Δημήτρη είχαν καφενείο στο Χατζηκυριάκειο, στον Πειραιά.  Η παιδική του ηλικία στιγματίστηκε από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όταν οι Γερμανοί βομβάρδισαν τον Πειραιά, το 1941, οι γονείς του τον έστειλαν στο Κρανίδι και έμεινε δύο χρόνια. Μικρός ακόμα ο Δημήτρης έλεγε ότι θέλει να γίνει πιλότος για να εκδικηθεί τους Γερμανούς.

Όταν τελείωσε το σχολείο, ο Δημήτρης πήρε υποτροφία από την Πειραϊκή Πατραϊκή για να σπουδάσει υφαντουργία στην Αγγλία αλλά εκείνος κατά βάθος ήθελε να δώσει εξετάσεις στο Εθνικό Θέατρο για σπουδάσει υποκριτική.  Παρότι ο πατέρας του ήταν αντίθετος με την απόφαση αυτή έδωσε εξετάσεις- κρυφά από τον πατέρα του -  το 1952 και έγινε δεκτός στη σχολή. Γράφετε ότι και η Αλίκη Βουγιουκλάκη έδωσε εξετάσεις την ίδια ημέρα. Και έτσι γνωρίζονταν από τον Εθνικό αλλά οι σχέσεις τους ήταν όπως ο σκύλος με τη γάτα. Συνέχεια καβγάδιζαν.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ αποφοίτησε από τη σχολή με άριστα και η Πειραιώτισσα, η Δέσπω Διαμαντίδου, τον πήρε κάτω από τα φτερά της - και όχι μόνο-  η οποία ήταν ήδη σταρ στο Εθνικό Θέατρο. Παρότι 18 χρόνια μεγαλύτερη του  η σχέση αυτή διήρκησε περίπου 10 χρόνια. 

Δύο λόγια για την Δέσπω Διαμαντίδου

Η Δέσπω Διαμαντίδου ήταν μια από τις καλύτερες φίλες της Μελίνας Μερκούρη και στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή» είχε τον ρόλο της μαχητικής ιερόδουλης.  Έπαιζε στο Εθνικό αλλά και στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Ο πρώτος της ρόλος ήταν στην Μήδεια το 1942. Επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο όπου έπαιξε από το 1954 έως το 1963. Ήταν δυναμική, μορφωμένη και ανεξάρτητη. Ήταν, δηλαδή η κατάλληλη μέντορας για τον Παπαμιχαήλ.  

Δέσπω Διαμαντίδου και Δημήτρης Παπαμιχαήλ

Η αρχή

Ο πρώτος σημαντικός ρόλος για τον Παπαμιχαήλ ήταν στο Γλάρο του Τσέχωφ και ακολούθησε ο ρόλος του Πολύδωρου στην Εκάβη του Ευριπίδη το 1955. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με το Θέατρο Τέχνης  και από το 1962 συγκρότησε δικό του θίασο στο ελεύθερο θέατρο. Έπαιξε δίπλα στους: Κυβέλη, Κατίνα Παξινού, Άννα Συνοδινού, Αντιγόνη Βαλάκου και Αλέξη Μινωτή. Τιμήθηκε με το Βραβείο Κοτοπούλη το 1957.

Η Δέσπω Διαμαντίδου και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ στην Πυθία 

Ο κινηματογράφος

Το ντεμπούτο του Δ. Παπαμιχαήλ, στην μεγάλη οθόνη, στον κινηματογράφο, με τον Φ. Φίνος έγινε το 1959 με την ταινία: «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο». Έπαιξε τον ρόλο του σοβαρού και φτωχού καθηγητή σε ιδιωτικό σχολείο γεμάτο από κακομαθημένα κορίτσια που μεριμνά τους ήταν να τον ταπεινώσουν παρά να μορφωθούν. Μια από τις μαθήτριες του Πάνου Φλωρά, του καθηγητή, ήταν η  Αλίκη Βουγιουκλάκη – η οποία ήταν και αρχηγός των συμμαθητριών. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 15 Νοεμβρίου 1959 στις κινηματογραφικές αίθουσες Ρεξ, Έσπερος, Άστυ και 'Ιλισια στην Αθήνα, ενώ ταυτόχρονα ξεκίνησε και η προβολή στις αίθουσες Σπλέντιτ του Πειραιά, Διονυσία της Θεσσαλονίκης, Πάνθεων της Πάτρας και τέλος στην Ηλέκτρα του Ηρακλείου. Συνολικά η ταινία έκοψε 239.530 εισιτήρια, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση, ανάμεσα από 52 ταινίες, στη σχετική λίστα, της σεζόν εκείνης.  Στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1960 βραβεύτηκε η ταινία.

Η χημεία  του Παπαμιχαήλ και της Βουγιουκλάκη πάνω στο πανί ήταν εξαιρετική. Τελικά έκαναν πάνω από 12 ταινίες – βασικά κωμωδίες με τραγούδια τα οποία είναι πολύ δημοφιλή και σήμερα.   

Λογικά η Δέσπω Διαμαντίδου έπαιξε τον ρόλο της να πάρει ο Παπαμιχαήλ τον ρόλο στην ταινία του Jules Dassin, «Ποτέ την Κυριακή», το1960.   Και το 1963 συμμετείχε στην ταινία «Τα κόκκινα φανάρια.»

Ο Παπαμιχαήλ έκανε πρόταση γάμου στην Αλίκη επί σκηνής το 1964. Έτσι, το έμαθε η Δέσπω Διαμαντίδου. Και εκείνη τους έστειλε ανθοδέσμη.

Η Αλίκη και ο Παπαμιχαήλ παντρεύτηκαν στους Δελφούς στις 18 Ιανουαρίου το 1965 και απέκτησαν από τον γάμο αυτό τον Γιάννη το 1969.

Ο Φ. Φίνος γίνεται Νονός του Γιάννη 

Η συνεργασία τους επεκτάθηκε και στο θέατρο. Μια από τις πιο δημοφιλείς παραγωγές ήταν η «Ωραία μου κυρία», του B. Shaw.  

Από την αρχή ο γάμος τους ήταν θυελλώδεις με πολλούς καβγάδες. Δεν θα ήταν εύκολο να είναι ο Παπαμιχαήλ το δεύτερο βιολί στην Αλίκη αν και ο ίδιος ήταν πάντα καλός στην υποκριτική αλλά ποτέ δεν ήταν ο σταρ της ταινίας.  Κι εκείνη το ήξερε και ο Φ. Φίνος το ήξερε που έπαιρνε το μέρος της όταν παρουσιαζόταν κάποιο πρόβλημα.  

΄Ολοι έχουν την αγαπημένη τους ταινία. Και «Η αρχόντισσα κι ο αλήτης» είναι καλή ταινία.

Το 1968 δεν χρειαζόταν να αναφέρεις τα ονόματα τους στη διαφήμιση. Ήταν τόσο γνωστοί!

Το 1971 ο Παπαμιχαήλ ήταν πρωταγωνιστής στην ταινία «Παπαφλέσσας», ένας από τους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης. Η ταινία θεωρήθηκε η καλύτερη στιγμή στην καριέρα του Δημήτρη Παπαμιχαήλ. 

Η ταινία έκοψε σχεδόν 300.000 εισιτήρια τη χρονιά που κυκλοφόρησε. Στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, πήρε τα βραβεία Καλύτερης Σκηνοθεσίας και αρτιότερης παραγωγής. Η ταινία κόστισε 12 εκατ. δραχμές, ποσό αστρονομικό για την εποχή του, με υπερσύγχρονα μηχανήματα κινηματογράφησης από τη Γαλλία. Αυτό καθιστά την ταινία μία από τις μεγαλύτερες υπερπαραγωγές του ελληνικού σινεμά. (1) Έθνος  25η Μαρτίου - Παπαφλέσσας: Το αστρονομικό ποσό που κόστισε η ταινία - Η παραγωγή έφερνε τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ με ελικόπτερο στα γυρίσματα

Στις 20 Ιουλίου 1974 κλήθηκε η αστυνομία για να παρέμβουν στην διαμάχη μεταξύ Δημήτρη και Αλίκης. Ήταν η ίδια ημέρα που έγινε η εισβολή στην Κύπρο και γι΄ αυτόν τον λόγο δεν φυλακίστηκε ο Παπαμιχαήλ γιατί είχε κληθεί να υπηρετήσει.  Ήταν η αρχή του τέλους κάτι που πολλοί είχαν ήδη προβλέψει.  Το 1975 το ζεύγος πήρε διαζύγιο και τον ίδιο χρόνο παντρεύτηκε την Νανά Ειλικρινή.  

Ο Παπαμιχαήλ επέστρεψε στο θέατρο και τα αρχαία δράματα. Το 1978 έπαιξε στου Jules Dassin την ταινία «Κραυγή Γυναικών». Στην ταινία παίζουν οι Δέσπω Διαμαντίδου και η Μελίνα Μερκούρη. Ο Dassin θεώρησε ότι ήταν η καλύτερη του ταινία. Το 1981 ο Παπαμιχαήλ έπαιξε τον Macbeth στο Εθνικό Θέατρο.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ Macbeth

Εντούτοις, η επιρροή της Αλίκης πάνω του ποτέ δεν ξεθώριασε όπως και η  λαμπρή της καριέρα. Συνέχισε να εντυπωσιάζει τους θεατές της κάθε βράδυ. Έπαιξε μαζί της το 1984 στην θεατρική παράσταση «Εκπαιδεύοντας την Ρίτα»" και το 1986 την «Φιλουμένα».

Το κοινό ήθελε να τους βλέπει μαζί αλλά η επανένωση για τον Παπαμιχαήλ θα ήταν πράγματι άβολη. Κατά τη διάρκεια μια συνέντευξης όπου και οι δύο ήταν παρόντες η Αλίκη διατήρησε με μεγάλη άνεση  την εικόνα της αλλά ο Παπαμιχαήλ με τη γλώσσα του σώματος δείχνει μια δυσφορία. Η Αλίκη συνεχάρη την τότε σύζυγο του Δημήτρη λέγοντας ότι βρήκε το κουμπί του ενώ εκείνη δεν είχε μπορέσει. Εκείνη χαμογελά  ενώ εκείνος δεν χαμογελάει. (8)

Το 1988 ο Παπαμιχαήλ εμφανίστηκε στην Επίδαυρο στου Αισχύλου τον Αγαμέμνων. Επίσης έπαιξε δίπλα στη Μιμή Ντενίση. Παρόλο που εμφανισιακά είχε τελείως αλλάξει ο κόσμος τον χειροκροτούσε με θέρμη.

Η Μιμή Ντενίση με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ 

Ο θάνατος της Αλίκης το 1996 ήταν ένα μεγάλο χτύπημα για όλους καθώς και για τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και ειδικότερα για τον γιο τους τον Γιάννη.

Τα τελευταία χρόνια ο Παπαμιχαήλ παρουσίαζε πολλά θέματα υγείας. Η τελευταία φορά που ανέβηκε στο σανίδι ήταν το 2004 – δύο χρόνια πριν από την καρδιακή προσβολή.

Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ δίπλα στο φέρετρο της Αλίκης Βουγιουκλάκη 

Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του  τον ρώτησαν ποιο ρόλο θα ήθελε να είχε παίξει και η απάντησή του ήταν ο Βασιλιάς Lear. Αναρωτιέμαι αν αισθάνθηκε κάποια ενσυναίσθηση για έναν άντρα, ο οποίος είχε απομακρυνθεί από την οικογένειά και είχε χαθεί  στην καταιγίδα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει;

Αλλά ο Παπαμιχαήλ μας επιφύλαξε μια τελευταία παράσταση. Μια παράσταση που άφησε τον κόσμο με ανοιχτό το στόμα, μη μπορώντας να κατανοήσει τον συλλογισμό του. Δημιουργήθηκε μεγάλος σάλος. Στην διαθήκη του ο Παπαμιχαήλ, στη διαθήκη της οργής, αποκλήρωσε τον γιο του, τον Γιάννη,  από κάθε κινητό ή ακίνητο περιουσιακό στοιχείο.  

Αργότερα, όταν ο Γιάννης επέστρεψε στην κανονικότητα - και απεξαρτήθηκε από ουσίες -  είπε ότι σεβάστηκε την έννοια της λέξης πατέρας και γι΄ αυτό δεν μίλησε αρχικά. Σε μια μεταγενέστερη συνέντευξη είπε ότι οι σχέσεις τους, ειδικά τον τελευταίο χρόνο δεν ήταν καλές. Ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ θύμωσε πολύ που πούλησε το εξοχικό σπίτι στον ΄Αγιο Θεολόγο και γενικώς αντάλλαξαν λόγια σκληρά μεταξύ τους. 

Θα ήθελα να πιστεύω ότι σήμερα ότι η απόφασή του θα ήταν διαφορετική

Πηγές :

Καλλιτεχνικό καφενείο: https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=T4xqjr76aaA&embeds_referring_euri=https%3A%2F%2F35.210.164.199%2F&feature=emb_imp_woyt

 https://www.mixanitouxronou.gr/i-agnosti-zoi-tou-dimitri-papamichail-servire-kafedes-sto-kafenio-ton-gonion-tou-aperripse-ipotrofia-stin-anglia-ke-ezise-me-tromo-ton-vomvardismo-tou-pirea/#goog_rewarded

https://www.mixanitouxronou.gr/alexandros-katsantonis-dimitris-papamichail-paterades-pou-apoklirosan-ta-pedia-tous/#goog_rewarded

https://www.mixanitouxronou.gr/alexandros-katsantonis-dimitris-papamichail-paterades-pou-apoklirosan-ta-pedia