Κυριακή 6 Ιουλίου 2025

EUGENE VANDERPOOL

 O Αρχαιολόγος

1906 -1989

X2: 7 σειρές από την είσοδο του τμήματος των Προτεσταντών

Ο Αμερικανός αρχαιολόγος Eugene Vanderpool ή όπως τον αποκαλούσαν, ο ΕΒ, ήταν συνδεδεμένος με την Αμερικανική Σχολή των Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα για σχεδόν 60 χρόνια.  Αρχικά ως  εκσκαφέας στην Αγορά (1931-61), μετά ως αναπληρωτής Διευθυντής από το 1947 έως το 1967. Έγινε Καθηγητής στην Αρχαιολογική Σχολή από το  1949 έως το 1971 και επίτιμος καθηγητής  μέχρι το θάνατό του το 1989. Η έρευνά του κάλυψε μεγάλο φάσμα θεμάτων όπως η αρχαία λογοτεχνία, η ζωγραφική στους κεραμικούς αμφορείς,  Ελληνική και Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική, αρχαία γλυπτική, όστρακα και επιγραφές.

Όπως αναφέρουν όλοι, ήταν γοητευτικός και πνευματώδης και μεγάλος γνώστης της Αττικής.  Ανακάλυψε αρχαιολογικούς χώρους στους ατέλειωτους περιπάτους με τους μαθητές του. 

Ο ΕΒ και η γυναίκα του επέλεξαν την Ελλάδα για σπίτι τους από τότε που παντρεύτηκαν μέχρι τον θάνατό τους.  Η διαμονή του εδώ διακόπηκε μόνο όταν φυλακίστηκε σε  στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί.

Με τις  λεπτομέρειες της ζωής του, η στενή σχέση του με την Αρχαία Αγορά της Αθήνας δίνει την ευκαιρία να δούμε πως η Αμερικανική Σχολή έφτασε να κερδίσει το αρχαιολογικό βραβείο και τι θυσιάστηκε προκειμένου να αποκαλυφτεί η κλασική Αθήνα. 

Η φυλάκισή του μας δίνει την ευκαιρία να δούμε την κατάσταση στην Σχολή κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου  σε σχέση με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτου, και πως  ξεπέρασε την δύσκολη κατάσταση.


O Eugene Vanderpool

Η ζωή του

Ο Eugene γεννήθηκε στις 3 Αυγούστου 1906 στο Morristown New Jersey. Ο πατέρας του ήταν ο Wynant Davis Vanderpool και η μητέρα του ήταν Cornelia Grinnell Willis. Ο ΕΒ ήταν ο μεγαλύτερος των τριών παιδιών. Τελείωσε το γυμνάσιο St. Pauls School ένα σχολείο της Μασαχουσέτης, που ιδρύθηκε το 1856 το οποίο εστίαζε στην αυστηρή ακαδημαϊκή παιδεία καθώς και στην ανάπτυξη του χαρακτήρα. 


StPauls School

Από κει ακολούθησε την πορεία του πατέρα και γράφτηκε στο Princeton Πανεπιστήμιο όπου σπούδασε κλασικές σπουδές. (1)

Ως πρωτοετής στο Princeton University συμμετείχε  στο στίβο και σε αγώνες ανώμαλου δρόμου -  καλή εξάσκηση για το ταξίδι του που έκανε στην Ελλάδα και στην Αλβανία το 1927. Σύμφωνα με τη βιογραφία περπάτησε μέχρι την Αλβανία. Η πεζοπορία για εκείνον ήταν ένα πάθος ζωής!

Ο ΕΒ  απέκτησε το πτυχίο BA από το Princeton το 1929  και έγινε μέλος της Αμερικανικής Σχολής. Το 1929 συμμετείχε στο πρόγραμμα της Σχολής και έκανε πολλά ταξίδια μέσα στην Ελλάδα την οποία αγάπησε. Το 1930-31 επέστρεψε στην Αμερική και διορίστηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις. 

Το 1932 διορίστηκε Συνεργάτης των Ανασκαφών της Αγοράς - χώρος που απέκτησε η Σχολή το 1931 μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις που είχαν με την Ελληνική κυβέρνηση.




Ο ΕΒ στην Αρχαία Αγορά



Η αρχαία Αγορά και πως την απέκτησε

η Αμερικανική Σχολή

Η Αρχαία Αγορά όπως είναι σήμερα. Στα διαγράμματα που ακολουθούν: Ο Ναός του Ηφαίστου, ο λόφος του Αγοραίου Κολωνού και η Στοά του Αττάλου

 



Το 500 π.Χ. η Αγορά ήταν ένας μεγάλος ανοικτός χώρος. Στο κέντρο του υπήρχε το Ωδείο του Αγρίππα (ή Θέατρο του Κεραμικού ή Αγρίππειο) ο οποίος ήταν μεγάλος συναυλιακός χώρος στο κέντρο της Αρχαίας Αγοράς της  Αθήνας, για μουσικές εκδηλώσεις και φιλοσοφικές διαλέξεις. Χτίστηκε περίπου το 15 π.Χ., εποχή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου.




Η Οδός Παναθηναίων   διέσχισε την αγορά από την οποία διερχόταν η μεγάλη πομπή προς την Ακρόπολη κατά την διάρκεια των εορτασμών των Παναθηναίων που θέσπισε ο Πεσίστρατος και τελούνταν το τρίτο έτος κάθε Ολυμπιάδας.  «Με μήκος λίγο  μεγαλύτερο από ένα χιλιόμετρο ο δρόμος αυτός οδηγούσε από το Δίπυλο – την κυριότερη πύλη  του τείχους – στην Ακρόπολη, και συνιστούσε τη διαδρομή της μεγαλειώδους πομπής με την οποία κορυφωνόταν η γιορτή των Παναθηναίων.»




Γενικά

Στα Ρωμαίικά  χρόνια ο χώρος ήταν ακατάστατος γεμάτο από προσθήκες προηγούμενων εποχών.




Οι Έλληνες του 1900 το μόνο που έβλεπαν εκτός από τον Ναό του Ηφαίστου στον Αγοραίο Κολωνό ήταν τα απομεινάρια των γιγάντων τα οποία ανακάλυψε η Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία το 1835 – ένας εκ των οποίων τοποθετήθηκε σε βάθρο το 1855. Μέχρι το 1896 βρέθηκαν κι άλλα μαρμάρινα αγάλματα και στήθηκαν έγκαιρα εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896. Κανείς δεν ξέρει περισσότερα για τα αγάλματα αυτά.




Εκτός λοιπόν, από τον Ναό και τα τεράστια και άσχημα αγάλματα η Αρχαία Αγορά ήταν θαμμένη από στρώσεις της Ρωμαϊκής, της Βυζαντινής και της Οθωμανικής εποχής όπου είχε προστεθεί  πλέον νέα στρώση, το Βρυσάκι, μία πολύβουη γειτονιά της ανεξάρτητης Αθήνας.   

 

1900 Βρυσάκι μπροστά από τον Ναό του Ηφαίστου 

Το 1924 η Ελλάδα σε ασφυκτική οικονομική κατάσταση άρχισε να διαπραγματεύεται με τις Αρχαιολογικές Σχολές προκειμένου να παραχωρήσει την Αγορά για τις εκσκαφές η οποία θα μπορούσε παράλληλα να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες από τις περιουσίες τους.  Ήταν ένα σημαντικό εγχείρημα. Ήταν, εν τέλει, ο χώρος όπου η δημοκρατία γεννήθηκε. Η Αρχαιολογική Εταιρεία καθώς και η Ελληνική Αρχαιολογική  Υπηρεσία δεν ήθελαν να την παραχωρήσουν ολοκληρωτικά. Αρχικά, είχε προταθεί από την Αμερικανική Σχολή να γίνει η εκσκαφή από το Ναό του Ηφαίστου μέχρι τον Πύργο των Ανέμων.  Τελικά, οι δυο πλευρές συμφώνησαν από τον Ναό του Ηφαίστου μέχρι τη Στοά του Αττάλου. Τις συζητήσεις και τις διαπραγματεύσεις περιγράφονται αναλυτικά από την  Sylvie Durant στο βιβλίο της Βρυσάκι.   

Η επιχορήγηση από το ίδρυμα Rockefeller καθώς και άλλες επιχορηγήσεις μπόρεσαν και έκλεισαν τη συμφωνία με αποτέλεσμα 448 κτίρια και 5,000 ψυχές, στην καρδιά της Αθήνας, μετακόμισαν αρχές της άνοιξης του 1931.

Πρώτες ανασκαφές το 1931 από το Αρχείο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών
  

Πράγματι, μια δύσκολη αποστολή. Το διάγραμμα δείχνει όλες τις αρχαίες δομές οι οποίες βρισκόταν η μια πάνω στην άλλη. Η εργασία απαιτούσε να αφαιρεθεί κάθε επίστρωση, να καταγραφούν τα ευρήματα,  μέχρι να φτάσουν στην εποχή της Αρχαίας Αγοράς.

Η Αρχαία Αγορά

Μετά την ανασκαφή στην Κόρινθο, η Αρχαία Αγορά ήταν το μεγαλύτερο έργο που ανέλαβε η Αμερικανική Σχολή. Ο ΕΒ, ως εκσκαφέας, πέρασε χρόνια πάνω στον αρχαιολογικό χώρο.  Με τον καιρό, ανακάλυψε το Θόλο, ένα από τα σημαντικότερο διοικητικά κτίρια της αρχαίας Αθήνας,  τον Μυκηναϊκό Θολωτό  τάφο στη Βόρεια πλαγιά του Αρείου Πάγου ή αλλιώς τον Τάφο των Ελεφαντινών Πυξίδων, τη γνωστή ψηφοδόχο, κάτω από τη στοά του Αττάλου.  

Επίσης, πίστευε ότι βρήκε τη φυλακή του Σωκράτη, κτίριο που βρίσκεται νότια της Αγοράς. Κάποιοι έχουν αντίθετη γνώμη. Βλέπε τις διαφορετικές θέσεις στον σύνδεσμο:   

https://www.the-athenian.com/site/1976/04/01/the-prison-of-socrates/) 

1935 Ο Γάμος του  

Το 1931 ο ΕΒ γνώρισε την φωτογράφο Joan Jeffery στο χώρο της Αρχαίας Αγοράς η οποία φωτογράφιζε τις ανασκαφές.   Η Joan ήταν 21 χρονών το 1931 και ήδη είχε αποκτήσει εμπειρίες για άτομο της ηλικίας της. Προερχόταν από πλούσια οικογένεια και είχε φοιτήσει για ένα διάστημα στο Bryn Mawr, και  ήταν ήδη διαζευγμένη.   

 

Το πορτραίτο της από τον Πολωνό ζωγράφο Tamara de Lempicka . Ο πρώτος σύζυγός της το έκανε δώρο. Το 2004 πουλήθηκε για 4 εκατομμύρια δολάρια.

 

Το 1934 φωτογραφία των εργαζόμενων. Η  Joan κάθεται στη μέση και ο ΕΒ δεξιά της


Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο Princeton Alumni Weekly, ο ΕΒ και η Joan παντρεύτηκαν στο χώρο των ανασκαφών. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά, έναν υιό και τρεις κόρες.  (Η μία εκ των οποίων παντρεύτηκε τον Βουλευτή, Υπουργό και Δήμαρχο Αθηναίων Μιλτιάδη Έβερτ.)




Η εισβολή της Αλβανίας, η Γερμανική Κατοχή και η κράτηση

Το 1939 η Ευρώπη βρισκόταν στα πρόθυρα του πολέμου. Η Αμερικανική Σχολή όφειλε να σκεφτεί τι πρέπει να  κάνει να προστατευτεί.   Η Σχολή δεν ήταν στη σφαίρα του δημοσίου τομέα - μάλιστα κρατούσε αποστάσεις και στον οικονομικό και στο νομικό τομέα και βασιζόταν σε ιδιώτες για επιχορηγήσεις και σε πανεπιστήμια (πάνω από 100 στα μέσα της δεκαετίας του 1940) τα οποία ήθελαν να επιχορηγούν εξερευνήσεις και δημοσιεύσεις. Η Σχολή είχε αποκτήσει κτίρια στην Αθήνα τα οποία θα ήταν ευάλωτα εάν υπήρχε εισβολή από τους εχθρούς. 

Η Αμερική τότε δεν είχε Πρεσβεία στην Ελλάδα αλλά είχε American Legation με επικεφαλής τον Υπουργό Lincoln Mac Veagh  ο οποίος εκτελούσε χρέη Πρέσβη. Προκειμένου να προστατέψει τα αρχεία και το προσωπικό του American Legation ζήτησε άδεια να μετακομίσουν τα γραφεία τους  στη Σχολή.

Ενώ οι εργαζόμενοι στη Σχολή φρόντιζαν να φυλάξουν το αρχείο και τα αρχαία στην περίπτωση εισβολής. Πάνω σε τρία κτίρια της Σχολής  τοποθετήθηκαν τα γράμματα USA ενώ η Γεννάδιος βιβλιοθήκη ήταν προορισμένο για καταφύγιο.

Όταν οι Ιταλοί εισέβαλλαν στην Ελλάδα 28 Οκτωβρίου 1940 η οργανωτική δουλειά τους, τους δικαίωσε. Τα μέλη της Σχολής που αποφάσισαν να παραμείνουν στην Ελλάδα έκαναν ότι μπορούσαν να βοηθήσουν τους Έλληνες. «Ο ίδιος ισχυριζόταν ότι γνώρισε την περιοχή της Αθήνας  χάρη στις διαδρομές που έκανε με το ποδήλατο ψάχνοντας για τρόφιμα προκειμένου να συντηρήσει τα διακόσια περίπου άστεγα παιδιά που είχε περισυλλέξει.» (2)

Ο ΕΒ και άλλα 11 άτομα αποφάσισαν να μείνουν στην Ελλάδα.

Όταν η Αμερική μπήκε στον πόλεμο στις 7 Δεκεμβρίου του 1941 η Ελβετική Legation ανέλαβε το American Legation και εργαζόταν από το χώρο της Σχολής προκειμένου να το φυλάξει από καταστροφές και κλοπές.  Ακόμα και τότε, που έφυγαν οι περισσότεροι Αμερικανοί ο ΕΒ και η γυναίκα του αποφάσισαν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Όπως και ο πρώην Διευθυντής της Σχολής, ο Bert Hill. Η μέριμνά του ήταν να προστατέψει το Μουσείο της Κορίνθου και τα συμφέροντα της Σχολής.

Συνελήφθη ο ΕΒ από τους Ναζί και στάλθηκε στο Laufen Castle της Γερμανίας, τόπος για τους Αμερικανούς πολίτες που δεν είχαν φύγει από την Ευρώπη ενώ η ίδια η Αμερική είχε μπει στον πόλεμο.

Εκεί ο ΕΒ έδωσε διαλέξεις στους συγκρατούμενούς του σχετικά με διάφορα θέματα της κλασικής ιστορίας με βιβλία που προμηθεύτηκαν από το Ερυθρό Σταυρό. Ο Bert Hill  κρατήθηκε στην Κόρινθο για ένα διάστημα αλλά τον άφησαν να γυρίσει στο σπίτι του στην Αθήνα- το οποίο είχε κατασχεθεί από τους Γερμανούς. Η γυναίκα του ΕΒ και τα παιδιά κρατήθηκαν για ένα μικρό διάστημα στον Πειραιά αλλά αφέθηκαν ελεύθεροι.

Ενώ η Αμερικανική Σχολή της Αθήνας βρισκόταν ακινητοποιημένη κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο συνέχισε να εργάζεται.

Το  Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο:  Έναν ανάποδο Φιλελληνισμό 

Από τα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα η Γερμανία είχε μια ειδική σχέση  με την Ελλάδα. Οι αρχαιολόγοι ήταν δημοφιλείς και τους σεβόντουσαν. Όπως όλες οι αρχαιολογικές σχολές δούλευε στενά με την Ελληνική κυβέρνηση και την Αρχαιολογική Εταιρεία. Στα πρώτα χρόνια της Αμερικανικής Σχολής οι Γερμανοί αρχαιολόγοι δίδασκαν στους μαθητές της Αμερικής για τις εργασίες πάνω στην Ακρόπολη και την Ολυμπία.   Θα υπήρχε οπωσδήποτε κάποιος ανταγωνισμός αλλά  συνεργαζόταν οι δύο σχολές.

Αντίθετα με την Αμερικανική Σχολή, το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο βρισκόταν στην σφαίρα  του δημόσιου τομέα υπό το Υπουργείο Εξωτερικών και όσο περνούσαν τα χρόνια δημιουργήθηκε ένα δίκτυο Ναζί μέσα στο Ινστιτούτο.  Τα μέλη της  Αμερικανικής Σχολής έβλεπαν με ανησυχία την αλλαγή κλίματος του Ινστιτούτου η οποία είχε  πλέον τα χαρακτηριστικά των Ναζί. Και ήταν πριν ακόμα εισβάλλουν στην Ελλάδα.   

Το 1936 οι Ολυμπιακοί Αγώνες έλαβαν χώρα στο Μόναχο και ήταν ένα πραξικόπημα προπαγάνδας υπέρ του Χίτλερ. Οι νέες ανασκαφές στην Ολυμπία έγιναν πιο σημαντικές για τον μηχανισμό του Χίτλερ.  

Στις 10 Απριλίου ο Ναζί Υπουργός Bernhard Rust στην Αρχαία Ολυμπία


Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, οι Γερμανοί αρχαιολόγοι στο Ινστιτούτο ένιωθαν ότι οι Ελληνες ζούσαν κάτω από την μπότα τους και ότι δεν υπήρχε  καμία σχέση με τους αρχαίους ομόλογους τους.   

Ήταν ευχαριστημένοι να ενσωματώσουν την αρχαία Ελλάδα στο μύθο της πολιτιστικής ανωτερότητας χωρίς να δίνουν καμία σημασία πόσο υπέφεραν οι άνθρωποι γύρω τους. Η ιστορικός   Alexandra Kankeleit  έχει ονομάσει αυτήν την αποσύνδεση  των Γερμανών αρχαιολόγων – αρκετοί οι οποίοι έμεναν στην Ελλάδα για χρόνια κι ακόμα είχαν παντρευτεί Έλληνες  - «Ακαδημαϊκό αυτισμό». Ήταν  όντως μια προσπάθεια πολιτιστικής κλοπής.

Γερμανοί στρατιώτες επισκέπτονται τον Ναό του Ηφαίστου

Κατά τη διάρκεια της κατοχής οι Γερμανοί αναπαριστάνουν την Μάχη των Θερμοπυλών πάνω από μια φορά. Ένα υπερθέαμα με κοστούμια κλπ. Πλήρη ταύτιση με τους Σπαρτιάτες που θαύμαζε ο Χίτλερ. 


Αποφυλάκιση

Ο ΕΒ αφέθηκε ελεύθερος το 1944 σε μια ανταλλαγή κρατουμένων και επέστρεψε στο Princeton Πανεπιστήμιο για  δύο μήνες ανώτερες σπουδές όπου έκανε έρευνα μέχρι το 1946. Επέστρεψε στην Ελλάδα με το πρόγραμμα του «Οργανισμού Περιθάλψεως και Αποκαταστάσεως των Ηνωμένων Εθνών» (United Nations Relief and Rehabilitation Administration).  Το 1947 ήταν αναπληρωτής Διευθυντής των εκσκαφών στην Αρχαία Αγορά, μια θέση που κράτησε μέχρι το 1967.

Το 1947-48 πήρε υποτροφία από τον οργανισμό Fulbright για να συνεχίσει την έρευνα. 

Το 1949 διορίστηκε καθηγητής στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών και δίδαξε μέχρι το 1971.  Πράγματι,  ο ρόλος του καθηγητή στη Σχολή ήταν η μεγαλύτερη υστεροφημία του. Επηρέασε την παιδεία και την σκέψη των περισσότερων Αμερικανών αρχαιολόγων που εργάστηκαν στην Ελλάδα.

Μεταξύ 1953 και 1965  ακολουθώντας τα βήματα της αρχαιολόγου Elizabeth Blegen δημοσίευσε ένα τακτικό newsletter από την Ελλάδα στο American Journal of Archaeology όπου έγραφε για τα αποτελέσματα της έρευνας του και τις ανασκαφές της Σχολής στην Αθήνα και γενικότερα στην Αττική.

Το 1956 το ζεύγος Βάντερπουλ ανακαίνισε το εγκαταλελειμμένο μοναστήρι του 17ου αιώνα στο Πικέρμι να μείνουν εκεί.  Μοιράζοντας το χρόνο τους εκεί και στην Αθήνα.


Η οικία τους δημοσιεύτηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού Αρχιτεκτονική (1958)

 

Το 1969 έδωσε διάλεξη με θέμα Οστρακισμός στην Αθήνα  στο Πανεπιστήμιο του Cincinnati.  Το 1978  έδωσε διάλεξη στο Πανεπιστήμιο του Harvard για την περιοχή του Μαραθώνα. Το 1975 βραβεύτηκε με το Χρυσό Μετάλλιο Διακεκριμένων Αρχαιολογικών Επιτευγμάτων από το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής καθώς και η αναγόρευσή του στο αξίωμα του επίτιμου αντιπροέδρου της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας το 1987.

Συνέχισε τη συνεργασία του με την Σχολή ως επίτιμος Καθηγητής έως το 1989 . Η σύζυγός του, η Joan, πέθανε το 2003. 

 

Ο ΕΒ και η σύζυγός του 1980

Επίλογος

Ο ΕΒ, ως δάσκαλος,  άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στη Σχολή.  Βέβαια, κανείς αρχαιολόγος δεν δουλεύει μόνος του και γι΄ αυτό η παιδεία των νέων μελών ήταν πολύ σημαντική.  Κάτι που γνώριζε καλά ο ΕΒ.

The Joan and Eugene Vanderpool FellowshipΙδρύθηκε προς τιμή του από τους κληρονόμους του. Υποστηρίζει την έρευνα για οποιοδήποτε θέμα της Αρχαίας Αγοράς, ιστορία, αρχαιολογία, λογοτεχνία επιγραφές, αρχιτεκτονική ιστορία της Τέχνης και βιοποικιλότητα.   

Οι ιδιωτικές επιχορηγήσεις και οι συνδέσεις των Πανεπιστημίων (περίπου 200 σήμερα)  έχουν βεβαιώσει ότι είναι ένας  ζωντανός και  ανεξάρτητος φορέας που δεν υπόκειται σε  πολιτικές αποφάσεις της κάθε κυβέρνησης. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχε διαχωρισμός ανάμεσα στους στόχους της Αμερικής και τους στόχους των πολιτιστικών οργανισμών που εδρεύουν στο εξωτερικό. Μόνο πρόσφατα. Θα πρέπει να αναβοσβήνουν φώτα προειδοποίησης για τις προσπάθειες του Προέδρου της Αμερικής, Trump ο οποίος θέλει να ελέγχει το πρόγραμμα σπουδών και των επιχορηγήσεων. Το 2025 οι υποτροφίες Fulbright, υποτροφία που έλαβε και ο ΕΒ,  έχουν δεχτεί πυρά από DOGE και Trump. Το πρόγραμμα έχει αλλάξει αλλά μόνο ένας  του Διοικητικού Συμβουλίου παραιτήθηκε. 

Βλέπε άρθρο: https://edition.cnn.com/2025/06/12/politics/fulbright-scholarship-board-resign-trump  . 

 

Υποσημειώσεις:

(1) Στην εστία του  Princeton, μαζί με τον ΕΒ ήταν ο Rodney Young, ο  οποίος έγινε μέλος της Αμερικανικής Σχολής.

(2) Coulson William, Ευγένιος-Βάντερπουλ, Η ζωή και το έργο του,  efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.emena.gr/wp-content/uploads/2018/09/Coulson-William-Ευγένιος-Βάντερπουλ-Η-ζωή-και-το-έργο-του.pdf

Πηγές:

The ASCSA’s own files offer the best way into understanding the complex Agora excavations.

https://www.ascsa.edu.gr/uploads/media/AR_62_1942-43_reduced.pdf  Is the report in the 1942-3 year mentioning Vanderpools intertment and the situation in Athens.

https://www.kankeleit.de/occupation.php, A paper on German Archaeological institute during the German occupation.

https://www.tovima.com/stories/germanys-diplomatic-digs-archaeology-and-politics-at-dai-athens/

https://www.ascsa.edu.gr/index.php/archives/a-history-of-the-ascsa-1939-1980  the schools’ own account of war years, and the very best account for research on Vanderpool. 

https://sclawren.web.unc.edu/wp-content/uploads/sites/18912/2018/10/m-vanderpool.pdf His article on Marathon

https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/AJS505954?journalCode=aja  His obituary written by John Mckesson Camp II

http://kourelis.blogspot.com/2009/06/vanderpool-house-at-pikermi.html  by Kostis Kourelis

https://www.ascsa.edu.gr/uploads/media/hesperia/146791.pdf  A detailed PDF on the giants of the Odeion of Agri