Σε
μια εποχή που η κρατούσα αντίληψη ήταν
ότι οι γυναίκες μένουν στο σπίτι να
φροντίζουν την οικογένεια, ότι δεν
χρειάζεται να μαθαίνουν γράμματα, σε
μια εποχή όπου η Καλλιρρόη Παρρέν κάνει
μεγάλο αγώνα για τη χειραφέτηση των
γυναικών, η Κυβέλη Αδριανού και η Μαρίκα
Κοτοπούλη στάθηκαν πρωτοπόρες ως
ηθοποιοί, ως θιασάρχες, ως ευσυνείδητες
επαγγελματίες. Χάρη σε αυτές τις δύο
γυναίκες, ανέβηκε στα ύψη η ποιότητα
των παραστάσεων και των θεατρικών έργων.
Οι σύζυγοι, οι εραστές και ακόμα και οι
συνεργάτες των δύο γυναικών ήταν όντως
μεγάλες προσωπικότητες αλλά οι ίδιες
είχαν το ένστικτο, την τόλμη και την
αποφασιστικότητα που χρειαζόταν.
Αγαπούσαν με πάθος τη δουλειά τους και
ήθελαν πάντοτε να προσφέρουν τον
καλύτερο τους εαυτό στο κοινό τους.
Η
Κυβέλη
σε μικρή ηλικία στον κήπο του σπιτιού
|
Η
ζωή της
Η
Κυβέλη γεννήθηκε το 1884 ή το 1887 ή μπορεί
το 1888! Αλλά δεν είναι μόνο η ημερομηνία
γέννησης άγνωστη· είναι άγνωστο πως
βρέθηκε ένα φτωχό άτεκνο ζευγάρι, ο
Αναστάσιος Ανδριανός, και η γυναίκα
του, η Μαρία, με αυτό το τρισχαριτωμένο
κοριτσάκι. Η μια εκδοχή είναι ότι η Μαρία
Ανδριανού βρήκε το κοριτσάκι
εγκαταλελειμμένο. Μια δεύτερη εκδοχή
είναι ότι η Μαρία πήγε στο βρεφοκομείο
Αθηνών και το αγάπησε με την πρώτη ματιά…
Αργότερα, όταν έγινε γνωστή στο θεατρικό
κόσμο, υπήρξε μεγάλη φημολογία ότι ήταν
νόθο παιδί του Βασιλιά Γεωργίου Α΄...
Ο
θετός πατέρας, ο Αναστάσιος Ανδριανός,
τσαγκάρης στο επάγγελμα, και η γυναίκα
του Μαρία, υιοθέτησαν, λοιπόν αυτό το
κοριτσάκι που φορούσε ένα χρυσό
σταυρουδάκι που είχε χαραγμένο το όνομα
Κυβέλη.
Η
Μαρία Ανδριανού δούλευε στο σπίτι του
Δημητρίου Λεονάρδου, ο οποίος είχε χάσει
το μονάκριβο παιδί του, και βοήθησε την
οικογένεια Ανδριανού να μεγαλώσει την
Κυβέλη, λες κι ήταν δικό τους.
Έτσι,
το καινούργιο σπίτι της Κυβέλης ήταν
ένα δωμάτιο στην περιοχή του Αγίου
Παντελεήμονα. Ωστόσο, μεγάλωσε σαν
πριγκίπισσα με την οικονομική ενίσχυση
του ζεύγους Δημητρίου Λεονάρδου. Η
Κυβέλη φοίτησε μάλιστα, χωρίς να ξέρουμε
σε ποια κατηγορία —ή μπορούμε να
φανταστούμε— στην ιδιωτική σχολή Χιλλ
στην Πλάκα! (Τα εκπαιδεύτρια τότε
περιλάμβαναν «σχολείον κορασίδων»,
«σχολείον απόρων παίδων» και «διδασκαλείον
θηλέων». Πιθανόν να την «ανακάλυψαν»
από τις γυμναστικές επιδείξεις του
σχολείου (1). Πάντως, ο καθηγητής Μάρκος
Σιγάλας της έκανε μαθήματα ορθοφωνίας.
Όταν
μεγάλωσε λίγο, οι γονείς της την έστειλαν
σε μία καπελού για να μάθει την τέχνη
της πιλοποιίας ήταν όμως πια αργά, αφού
—όπως ομολογούσε η μητέρα της: «… Εκείνο
(η Κυβέλη) είχε το διάβολο μέσα του
για το θέατρο…».
Σε
μια επίδειξη μαθητριών του Μ.
Σιγάλα,
στο “Παρνασσός” το 1901, η Κυβέλη μοιράστηκε
το πρώτο βραβείο μαζί με την Θεώνη
Δρακοπούλου. Το ίδιο έτος γράφτηκε
στην Δραματική Σχολή του Βασιλικού
Θεάτρου που είχε ιδρυθεί με τη δωρεά
του Ευστράτιου Ράλλη μόλις το 1900.
Η
Νέα Σκηνή
Στο
Βερολίνο, εκείνη την εποχή, έχει ήδη
δημιουργηθεί το Κίνημα της Ελεύθερης
Σκηνής (Freie Buhne). Το κίνημα αυτό έδωσε
φωνή σε έργα απαγορευμένα από τη
λογοκρισία καθώς και άνοιξε το δρόμο
για το σχηματισμό και άλλων θεάτρων.
Στην Ελλάδα εκπροσώπησε το Κίνημα της
Ελεύθερης Σκηνής ο Κωνσταντίνος
Χρηστομάνος ο οποίος είχε επιστρέψει
από τη Βιέννη. Στο πρακτικό ίδρυσης της
Νέας Σκηνής (1901) προσυπέγραψαν ο Κωστής Παλαμάς, ο Παύλος Νιρβάνας και ο Γρηγόρης
Ξενόπουλος. Ο Χρηστομάνος μίσθωσε το
πρώην θέατρο Ομονοίας, στην πλατεία
Ομονοίας ενώ επί της οδού Αγίου
Κωνσταντίνου βρισκόταν το Βασιλικό
Θέατρο όπου είχε προσληφθεί (από το
1902) η Μαρίκα Κοτοπούλη, η μετέπειτα
μεγάλη ανταγωνίστρια της Κυβέλη!
Η
Νέα Σκηνή του Χρηστομάνου παρουσίασε
μερικά από τα καλύτερα έργα του παγκόσμιου
θεάτρου σε γλώσσα δημοτική· γεγονός
πρωτοποριακό για την εποχή. Έφερε τον
νατουραλισμό στη θεατρική παράσταση,
έδωσε έμφαση στα σκηνικά και στα
κουστούμια ως απαραίτητα στοιχεία του
έργου, και καθιέρωσε τη θέση του σκηνοθέτη ως
αρχιτέκτονα στην οικοδόμηση μιας
παράστασης συνόλου.
Ενώ
το 1903 στο
Βασιλικό Θέατρο επιχείρησαν με την
Τριλογία του Αισχύλου Ορέστεια, την
απαγγελία του αρχαίου δράματος στη
δημοτική γλώσσα αλλά προκάλεσε τέτοια
αντίδραση στους οπαδούς της καθαρεύουσας
ώστε
υποχρεώθηκαν να διακοπούν
οι
παραστάσεις.
Συγκεκριμένα,
διατάχτηκε να κατέβει ο στρατός να
επιβάλλει την τάξη. Σκοτώθηκαν δύο
πολίτες και τραυματίστηκαν επτά. Έμειναν
αυτά τα αιματηρά
επεισόδια ως Ορεστειακά.
Στην
ομάδα ηθοποιών του Χρηστομάνου ήταν,
μεταξύ άλλων, ο Άγγελος Σικελιανός, ο
εκ Παρισιού, Μήτσος Μυράτ, η Θεώνη
Δρακοπούλου και η μούσα του, το Κυβελάκι!
«Το πλάσμα αυτό είναι περισσότερο δικό
μου παρά να ήταν κόρη μου», είχε πει ο
Χρηστομάνος για την Κυβέλη.
Η
Κυβέλη την εποχή της Νέας Σκηνής
|
1903
ΓΑΜΟΣ Α΄
Ο
Μυράτ ερωτεύτηκε με πάθος την Κυβέλη
και παρόλο που δεν ήταν ερωτευμένη
μαζί του η
Κυβέλη τον παντρεύτηκε το 1903.
Το
1905 η
Κυβέλη γέννησε τον
Αλέξανδρο ενώ
την ίδια χρονιά έκλεισε
η Νέα Σκηνή του Χρηστομάνου γιατί
δεν είχε την ανταπόκριση που ήλπιζε ο
Χρηστομάνος.
Το
1906
γεννήθηκε
το δεύτερο παιδί, η
Μιράντα.
Η
ληξιαρχική πράξη γάμου
|
Μετά
τη γέννηση του δευτέρου παιδιού η Κυβέλη
προσβλήθηκε από επιλόχειο πυρετό και
κόντεψε να πεθάνει. Δεν ήταν ούτε είκοσι
χρονών. Αποφάσισε μετά από την περιπέτεια
της υγείας της να ζήσει τη ζωή της.
Σε μια έξοδο της γνωρίζει τον ωραίο και
εύπορο ιμπρεσάριο Κώστα Θεοδωρίδη. Την
φλερτάρει και γρήγορα ερωτεύονται. Ο
Θεοδωρίδης της προτείνει ταξίδι στο
Παρίσι και η Κυβέλη άφησε σύζυγο και
παιδιά και τον ακολούθησε.
«Θα
έρθει μια μέρα που θα σε πληρώσει με το
ίδιο νόμισμα», διαμήνυσε, ο Μυράτ, στον
Θεοδωρίδη.
ΓΑΜΟΣ
Β΄
Κατά
την διάρκεια της παραμονής της Κυβέλη
στο Παρίσι γεννιέται η Αλίκη Θεοδωρίδη-Νορ.
Φωτογραφία
της με αφιέρωση στον Κ. Θεοδωρίδη
|
Πότε
πρόλαβε να πάρει
διαζύγιο;
Πότε παντρεύτηκε; Άγνωστο. Εικάζω ότι
η ληξιαρχική πράξη γέννησης της κόρης
τους θα είχε θέματα...Η
Κυβέλη σχολιάζει τις θεατρικές παραστάσεις
που παρακολουθεί στο Παρίσι.
1907:
Η θριαμβευτική επιστροφή της στο θέατρο
Η
Κυβέλη επανεμφανίζεται στο θέατρο με
το έργο Κοκκινότριχα του Ζυλ Ρενάρ,
παίζοντας τον πρώτο αγορίστικο ρόλο!
Πανέξυπνη! Ο κόσμος της Αθήνας τη συγχωρεί
για τις αμαρτίες της.
Η
Κυβέλη έχει πλέον δημιουργήσει δικό
της θίασο υπό τη διεύθυνση του συζύγου
της, τον Κ. Θεοδωρίδη. Εκείνος αναλαμβάνει
με μεγάλη επιτυχία και σύνεση τα
διοικητικά και τα οικονομικά του θιάσου.
Επόμενη
μεγάλη επιτυχία της Κυβέλη ήταν το έργο
του Ιψεν Το
Κουκλόσπιτο.
Πραγματικά,
τολμηρή
απόφαση για
εκείνη
την εποχή.
Ο
συγγραφέας Γρηγόρης Ξενόπουλος
συνεργάζεται με την Κυβέλη και γράφει
το ένα έργο μετά το άλλο για χάρη της!
Εν
τω μεταξύ,
το
1908
κλείνει
η
αυλαία στο
Βασιλικό Θέατρο.
Κυβέλη
εναντίον
Κοτοπούλη
Η
Κυβέλη και η Κοτοπούλη υπεραγαπούσαν
τη δουλειά τους.
Χάρη
στην
εργατικότητα και την ευσυνειδησία τους
αλλά
και στην ανταγωνιστικότητα τους
οι
δύο, πραγματικές
ντίβες,
ανέβασαν
στα ύψη την
ποιότητα των θεατρικών έργων και
παραστάσεων.
Ειδάλλως…εκείνη
την εποχή ο
θεατρικός κόσμος πλέον
είχε
χωριστεί
στα δύο. Υπήρχαν
οι
Κυβελικοί
και
οι Κοτοπουλικοί. Οι μεν υποστήριζαν
την ξανθιά,
την
ψηλή,
την
πανέμορφη και μορφωμένη
Κυβέλη·
οι
δε υποστήριζαν
τη
μελαχρινή,
όχι πολύ
όμορφη μα
γοητευτική Μαρίκα
Κοτοπούλη. Ακόμα
οι
πολιτικές πεποιθήσεις τους ήταν
άκρως αντίθετοι—
η Κυβέλη ήταν Βενιζελική
ενώ
η Κοτοπούλη ήταν Βασιλικιά.
Και
ζουν τον δικό τους εμφύλιο: ποια θα
ανεβάσει το τάδε έργο πρώτη, ποια θα
εξασφαλίσει το καινούργιο έργο
του Ξενόπουλου
ή το καινούργιο έργο
του Μελά
—
δύο στρατόπεδα, κατάσκοποι, αψιμαχίες.
Φτάνουν να ανεβάζουν το ίδιο έργο την
ίδια μέρα!
Το
1908 ο πληγωμένος
και
ταπεινωμένος από τις φυλλάδες, Μήτσος
Μυράτ, κάνει
την κίνηση ματ
και παντρεύεται
την
Χρυσούλα,
την
αδελφή της Κοτοπούλη. Η
Κυβέλη ταράζεται και
εκνευρίζεται
όταν
ακούει ότι ο Μυράτ ανεβαίνει στη σκηνή
με την Κοτοπούλη. Η συγγραφέας
Λένα
Διβάνη, στο βιβλίο της Ζευγάρια
που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας,
σχολιάζει για το
γάμο του Μυράτ,
«Ήταν ομολογουμένως μια πολύ σοφιστικέ
εκδίκηση». (2)
1916
Η
Κυβέλη συλλαμβάνεται στα Νοεμβριανά
του 1916,
κατεβάζουν το όνομά της από τη μαρκίζα
του θεάτρου, και
της
απαγορεύουν να παίξει. Η
Κυβέλη βρίσκει
καταφύγιο στο
Παρίσι. Τότε
γνωρίζει
τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Κάποιοι
αφήνουν να εννοηθεί ότι
έχει
δημιουργηθεί
ειδύλλιο.
Η
ίδια δεν θα το διαψεύσει ποτέ. Ούτε θα
το επιβεβαιώσει. Το αφήνει να «σέρνεται».
Ξέρει να συντηρεί τον μύθο της... «Μα πώς
είναι δυνατόν να σκεφτώ ότι θα με
ερωτευτεί ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός;»
απαντούσε πλαγίως στις σχετικές
ερωτήσεις.
1920
Ο θίασος της Κυβέλη κάνει
περιοδεία
Η
Κυβέλη, ο σύζυγός της, ο
Κώστας Θεοδωρίδης, μαζί
με τον
θίασο
προγραμματίζουν
3ημερη περιοδεία
στη Χίο. Στην
πρεμιέρα
παρευρίσκεται μεταξύ άλλων,
ο Γενικός Διοικητής
του
νησιού, ο έγγαμος,
Γεώργιος Παπανδρέου,
ο οποίος πήγε
να τη συγχαρεί στα καμαρίνια στο
τέλος της παράστασης. Αυτό ήταν!
Η Κυβέλη
αλλάζει
την
ημερομηνία αναχώρησης και κατά πως
λέγεται κυκλοφορούσαν σαν ζευγάρι στη
Χώρα. Ο
Θεοδωρίδης αντιλήφθηκε τι έχει
συμβεί και αναχωρεί για Αθήνα και μετακομίζει
σε
δωμάτιο μέσα
στο
θέατρο
τους
Διονύσια.
“Αν
δεν είχα συναντήσει τον Γιώργη δεν θα
είχα μάθει ποτέ τι πράγμα είναι ο έρωτας”,
ομολογούσε η ίδια. Όταν ρωτήθηκε τι την
είχε θέλξει στον ταλαντούχο νέο πολιτικό,
εκείνη απάντησε: “Ήξερε απέξω τον
Γρυπάρη. Όπως κι εγώ…”. Τα
επόμενα χρόνια η Κυβέλη επικεντρώνεται
στον μεγάλο
έρωτά
της. Εξάλλου
η Κυβέλη θέλει να δώσει χώρο στις δύο
κόρες της, την Μιράντα Μυράτ και την
Αλίκη Θεοδωρίδη οι οποίες ανεβαίνουν
στο σανίδι.
Όμως,
το
1923 ο Παπανδρέου αναλαμβάνει το Υπουργείο
Εσωτερικών επί
Στυλιανού Γονατά και
φοβάται
το πολιτικό κόστος και δεν
αποφασίζει να
ζητήσει διαζύγιο από τη γυναίκα του τη
Σοφία.
Μπορεί
να βόλεψε
τον Παπανδρέου όταν
το
1925, επί
Πάγκαλου,
φυλακίστηκε
και
στη συνέχεια στάλθηκε
εξορία στη Νάξο.
Η
Κυβέλη μένει έγκυος το 1927 και
θέλει να το κρατήσει! Ο
Παπανδρέου δεν
έχει άλλα περιθώρια αναβολής. Γράφει
γράμμα στη σύζυγό
του, τη
Σοφία ότι πρέπει να χωρίσουν—
να πάρουν
διαζύγιο. Δεν αναφέρει όμως
τους πραγματικούς λόγους. Αποφασίζουν,
Κυβέλη και Παπανδρέου, να φύγουν για
την Ελβετία για να μη το μάθει ο κόσμος.
Το
μωρό
τους
γεννήθηκε
στις 26/06/1927.
Η
ληξιαρχική πράξη γέννησης του τέκνου
είχε
το όνομα του πατέρα του και το όνομα της
νομίμου συζύγου του…
της
Σοφίας δηλαδή—
διότι
το
διαζύγιο
του
Παπανδρέου δεν
είχε βγει!
Ο ίδιος, ο Γιώργος ο Παπανδρέου, είχε
γράψει
ότι έχει δύο ληξιαρχικές πράξεις
γέννησης. Η
μια
που εκδόθηκε στην Ελβετία και άλλη
που
εκδόθηκε στην
Ελλάδα! (Εκ
των υστέρων εκδόθηκε ληξιαρχική
πράξη γέννησης
με
την νόμιμη
μητέρα του
άλλη
με
διαφορετική
ημερομηνία
γέννησης αν
και γάμος δεν είχε τελεστεί...).
Ενώ
ο Παπανδρέου, ως Υπουργός του Βενιζέλου,
υποσχέθηκε στην αγαπημένη του ότι θα
κατασκεύαζε ένα Εθνικό Θέατρο στην
Πλατεία Κλαυθμώνος εντέλει δεν
χρηματοδοτήθηκε το έργο. (6) Έτσι, το
1931 η Μαρίκα Κοτοπούλη πρότεινε στην
Κυβέλη να ανεβάσουν μαζί έργο με δύο
ισότιμους ρόλους — τη Μαρία Στιούαρτ με δεύτερο ρόλο την τότε Βασίλισσα
Ελισάβετ. Η Κυβέλη κι από αντίδραση στον
άνδρα της και στον Βενιζέλο που δεν
υλοποιήθηκε η υπόσχεση δέχτηκε την
πρόκληση. Έπαιξαν μαζί ξανά το 1934.
Μ.
Κοτοπούλη, Κυβέλη και ο συγγραφέας
Σπύρος Μελάς
|
Λόγω
της υγείας του μικρού της γιου
αλλά και ότι ο Παπανδρέου δεν ήθελε να
παίζει πλέον στο θέατρο, η Κυβέλη
αποσύρθηκε από τη σκηνή με μία μόνο
έκτακτη εμφάνιση το 1942 σε παραστάσεις
του έργου του Σπύρου Μελά «Πίσω στη Γη».
Τα
οικονομικά της Κυβέλη, όλα αυτά τα
χρόνια, τα διαχειριζόταν ο δεύτερος
σύζυγός της, ο Θεοδωρίδης, και χάρη στη
διαχείριση των οικονομικών της, έζησε
μια πολύ άνετη ζωή τουλάχιστον μέχρι
το 1941. Στήριξε
οικονομικά
ακόμα τον γιο του Παπανδρέου, τον Ανδρέα,
τον πρώτο καιρό στην Αμερική. Δεν ήταν
ο
Θεοδωρίδης μόνο
καλός
διαχειριστής των οικονομικών της Κυβέλη,
ήταν πολύ καλός πατέρας και
στα τέσσερα
παιδιά
της Κυβέλη!
Τον
Απρίλιο του 1943, η Κυβέλη διαφεύγει με
καΐκι στη Μέση Ανατολή μαζί με τον
Παπανδρέου
για να επιστρέψει μετά την απελευθέρωσή
της στην Αθήνα το 1944. Ο
έρωτας τους έχει πια σβήσει. Ο
Γιώργης της πλέον αρχίζει και λοξοκοιτάζει
άλλες γυναίκες. Επιστρέφοντας
εκείνη
μένει στη Βίλα Κυβέλη στη Κηφισιά και
εκείνος στο δικό
του σπίτι στο
Καστρί. Ωστόσο,
δεν
παίρνουν διαζύγιο.
Συνεργάζεται
ξανά
μαζί
με την Κοτοπούλη.
Τότε, ο θίασος Κοτοπούλη ετοίμαζε τη
γαλλική κομεντί Τα
Παιδιά του Εδουάρδου
των Μελβίλ και Σωβαζόν, στην οποία θα
πρωταγωνιστούσε η ίδια η Κοτοπούλη.
Ωστόσο, η Μαρίκα προσφέρει γη και ύδωρ
στην Κυβέλη, την οποία παρακινεί να
επιστρέψει στη σκηνή, κι έτσι εκείνη
αναλαμβάνει την τελευταία στιγμή το
ρόλο της μάνας Ντενίζ.
Η
επανεμφάνισή της έγινε δεκτή ως μεγάλο
καλλιτεχνικό γεγονός και συνέχισε
να παίζει μέχρι το 1965. Το
1953 παίζει στο Εθνικό Θέατρο. Παίζει την
Κοντέσσα Βαλέραινα από
το Μυστικό
της Κοντέσσας Βαλέραινας
του Γρηγoρίου Ξενόπουλου, σε σκηνοθεσία
Αλέξη Σολομού. Το έργο θ΄ αποτελέσει
τον προσωπικό της θρίαμβο. (8)
Στη
μεγάλη οθόνη πήρε μέρος σε δύο ταινίες,
στην κινηματογραφική μεταφορά της
νουβέλας του Ξενόπουλου «Ο κακός δρόμος»
(1933) και στην ταινία «Άγνωστο» (1956).
Τον
Νοέμβριο του 1968 πεθαίνει ο
σύζυγός
της,
ο πρώην
Πρωθυπουργός, Γιώργης
Παπανδρέου και παρότι οι
κυβερνώντες
προτείνουν
να γίνει
η κηδεία δημοσία δαπάνη η Κυβέλη
αρνείται την
πρότασή τους και
αναλαμβάνει
η ίδια τα έξοδα.
Η
Κυβέλη πεθαίνει δέκα
χρόνια αργότερα,
το
1978, έχοντας γύρω της τέσσερα παιδιά,
τρία εγγόνια, έξι δισέγγονα και πέντε
τρισέγγονα.
Οικογενειακό
άλμπουμ
Με
τις τρεις εγγονές της, Βάνα,
Κυβελίτσα και την Μιράντα
|
Υποσημειώσεις:
(1)
Φωτογραφικό
αρχείο
της
Σχολής Χιλλ:
(2) Οι
δύο θίασοι ανεβάζουν ταυτοχρόνως την
κωμωδία των Εννεκέν και Ναγιάκ Ο
Μπεμπές,
ενώ το ίδιο συμβαίνει με την Νανά
του
Ζολά ένα χρόνο αργότερα στις 08/05/12, αλλά
και με την
Κυρία με τις Καμέλιες,
που κάνει πρεμιέρα από τους δύο θιάσους
με διαφορά δύο μόλις ημερών (Κυβέλη
28/05/1912 και Μαρίκα 31/05/1912).
(3) Το
Βασιλικό Θέατρο μετονομάστηκε με νόμο του Υπ.
Παιδείας, Γ. Παπανδρέου, ως το Εθνικό
Θέατρο και εγκαινιάστηκε το 1932 με την
πρώτη παράσταση Αισχύλου Αγαμέμνων.
(4)
Έργα
που έπαιξε μετά το 1950: Ματωμένο Γάμο
του
Λόρκα, Λυσιστράτη
του
Αριστοφάνη, Τρομερούς
Γονείς
του
Κοκτώ, Μια
Γυναίκα χωρίς Σημασία
του
Όσκαρ Ουάιλντ, Η
Καλή Κυρία
του
Τσοντόρωφ, Μάνα
Κουράγιο
του
Μπρέχτ, Νησί
της Αφροδίτης
του
Αλέξη Πάρνη, Αναστασία
των
Μορέτ και Μπολτόν κ.α.
Πηγές:
1. Κυβέλη: Μια γυναίκα με πάθη του Γεωργίου Σαρηγιάννη (26/06/ 2010)
2.
Το Ρόδο της Μοίρας, https://kyveli.eu
3.
Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της
Ελλάδας, της
Λένα Διβάνη, εκδόσεις Πατάκη
4.
Εκπομπή Θέατρο, Κυβέλη Αδριανού :
5.
Ακούστε τη φωνή της Κυβέλη:
https://www.flogasport.gr/40-%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B8%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CF%85%CE%B2%CE%AD%CE%BB%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B4/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου