ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ ΚΑΙ ΤΑΤΙΑΝΑ ΓΚΡΙΤΣΗ ΜΙΛΛΙΕΞ

 

ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ

1913-2006

ΤΑΤΙΑΝΑ ΓΚΡΙΤΣΗ ΜΙΛΛΙΕΞ

1920-2005

Οικογενειακός τάφος Γκρίτζη 

Τμήμα 5/351

Αδελφέ μας Ροζέ

πολύ μας αγάπησες

πολλά δώρα μας έφερες

Κι εμείς; -

Φτωχειά η Ελλάδα μας

ένα ρόδο  μονάχα σου χάρισε, 

το ρόδο του Απόλλωνα

Κι εσύ,

καλός μαντατοφόρος. το περιέφερες σ΄ όλη τη Γαλλία

ευωδιάζοντας

καρδιές και πνεύματα με τόλμη και ποίηση. 

(οι πρώτοι δύο στοίχοι του ποιήματος του Γιάννη Ρίτσου για τον Ροζέ Μιλλιέξ) 

Γάλλος λόγιος, διανοούμενος, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ο Ροζέ Μιλλιέξ ήταν η ενσάρκωση του  Φιλέλληνα, ή όπως  ο ίδιος είχε πει, Συνέλληνας. Αγάπησε πολύ την Ελλάδα και τους ανθρώπους της και όπου κι αν πήγε την μετέφερε μέσα του.  Ήταν μια κραυγή υπέρ της Ελλάδας!

Στη χώρα μας ήρθε στα 26 του χρόνια - με τον θάμπο της αρχαίας Ελλάδας - να διδάξει τη Γαλλική γλώσσα, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό της στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος. Ο ίδιος παιδί του νότου αμέσως αισθάνθηκε μια οικειότητα με τους ανθρώπους της, με τον τοπίο και τη φύση. 

Χάρη στον Ροζέ Μιλλιέξ και στον πνευματικό πάτερα του τον Διευθυντή του Ινστιτούτου, τον Οκτάβιο Μερλιέ,  το Γαλλικό Ινστιτούτου έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην  βελτίωση και ανάπτυξη των  Ελληνογαλλικών πολιτιστικών σχέσεων. Στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής  η αλληλεγγύη τους  ήταν πρωτοφανής.

Η ζωή του

Ο Ροζέ Μιλλιέξ γεννήθηκε το 1913 στη Μασσαλία. Ήταν τα χρόνια που όταν εκφωνούσαν λόγους οι Δήμαρχοι της πόλης έλεγαν: Η Μεγάλη Φωκιανή Πολιτεία. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αιξ της Προβηγκίας και δίδαξε στην χώρα του τα πρώτα χρόνια. 'Όμως, το 1936 υπέγραψε σύμβαση με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδας. 

Ο Ροζέ Μιλλιέξ σε νεαρή ηλικία

Η λειτουργία του Ινστιτούτου - παράρτημα της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα - ως μάθησης γαλλικής γλώσσας ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 1907 και απευθυνόταν αρχικά μόνο σε αγόρια, ενώ τα κορίτσια έγιναν δεκτά από το 1911. Παράλληλα ξεκίνησαν και πολιτιστικές δράσεις. (Το British Council ξεκίνησε μαθήματα αγγλικής γλώσσας μόνο το 1939.) 

Το Γαλλικό Ινστιτούτο  τα πρώτα χρόνια

Την πρώτη Κυριακή αφού αφίχθη στην Αθήνα ο Μιλλιέξ πήρε την Ιερά Οδό, τότε παντελώς άδεια από αυτοκίνητα, και περπάτησε μέχρι την Ελευσίνα! Και γύρισε με τα πόδια μέσω Πειραιά. 'Ήταν, όπως είπε ο ίδιος σε συνέντευξή του, ένα προσκύνημα στην Ελλάδα, ένα τάμα. (ΕΡΤ: Νυχτερινός Επισκέπτης με τον Άρη Σκιαδόπουλο). 

Τότε, στη «Γαλλική Ακαδημία», μόλις είχε δημιουργηθεί ένα ειδικό τριτοετές τμήμα για φοιτητές του Ελληνικού πανεπιστημίου. Ανέλαβε ο Ροζέ Μιλλιέξ την τρίτη ομάδα, των πιο προχωρημένων στα γαλλικά φοιτητών.

Τον πρώτο καιρό δίδασκε πάντα με αναφορά στους Αρχαίους 'Έλληνες μέχρι που ένας μαθητής του τον ρώτησε αν ήθελε να μάθει την  ζωντανή Ελληνική γλώσσα του λαού.' Έτσι ο μαθητής (Τάκης Καρατζάς, μετέπειτα Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης) διάλεξε κείμενα από την ανθολογία του Καθηγητή Δρ. Λίνου Πολίτη. Ενθουσιάστηκε ο Ροζέ Μιλλιέξ! Μετά ο Κατσίμπαλης του είπε να διαβάσει Παλαμά. Αργότερα διάβασε τον Κ. Καβάφη. Στα χρόνια της Κατοχής έκανε παρέα με τον Οδυσσέα Ελύτη και τον Άγγελο Σικελιανό. 

Νικηφόρος Βρεττάκος και Άγγελος Σικελιανός
από το: https://www.spartorama.gr/articles/25121/

Μέλημα του καθηγητή Μιλλιέξ ήταν να αποκτήσουν οι μαθητές του την άνεση στον προφορικό λόγο. Ταυτόχρονα ως φυσιολάτρης και ορειβάτης  ήθελε να  να μάθει για τα διάφορα μέρη της Ελλάδας τα οποία δεν είχε επισκεφτεί.  'Έτσι έβαλε να μιλήσουν ως άσκηση για τα χωριά τους: «Μια μέρα, λοιπόν, ο διευθυντής του Ινστιτούτου, ο αείμνηστος Οκτάβιος Μερλιέ[...] μπαίνει στην τάξη μου για να διαπιστώσει αν τα καταφέρνει ο αυτοδίδακτος - στην τέχνη της διδασκαλίας της γαλλικής ως ξένης γλώσσας [...]και έρχεται να καθίσει δίπλα μου στην τελευταία σειρά καθισμάτων. Πάνω στην έδρα μιλάει ένα ψηλό, γερό, όλο αποφασιστικότητα, 19 χρόνων αγόρι και περιγράφει μια περιοχή της Πελοποννήσου, [...] ένα πατρογονικό του χωριό, το Καλέντζι, που για πρώτη φορά βέβαια άκουγα το όνομά του. Τότε ο Μερλιέ μου ψιθυρίζει στο αυτί «ξέρετε, ο νεαρός που μιλάει είναι γιος ενός μεγάλου πολιτικού ανδρός, του Γεωργίου Παπανδρέου». Πράγματι θα μάθω γρήγορα ότι ο διευθυντής μας γνωρίζει καλά τον πατέρα του σπουδαστή μου, αφού συνεργάστηκε μαζί του, όταν ο άλλος ήταν υπουργός Παιδείας, και επεξεργάστηκαν μαζί το νόμο 4593 του 1930 βάσει του οποίου ιδρύθηκε το περίφημο «Ειδικό τμήμα προπαρασκευής καθηγητών της Γαλλικής» όπου δίδασκε ο ίδιος ο διευθυντής μας και που θα δημιουργούσε αρκετές γενιές λαμπρών Ελλήνων εκπαιδευτικών και γενικά πνευματικών ανθρώπων.» (1) 

Το 1938 ο Ροζέ Μιλλιέξ αρραβωνιάστηκε με την μαθήτριά του την γαλλόφιλη Τατιάνα Γκρίτση της οποίας οι γονείς ήταν φιλοβασιλικοί και Γερμανόφιλοι... Αντίθετα με τους γονείς της η Τατιάνα ήταν ερωτευμένη με την Γαλλία και τη γλώσσα της. Μάλιστα σε μικρή ηλικία μπήκε σε πλοίο με προορισμό τη Γαλλία ως λαθρεπιβάτης!  

Τατιάνα Γκρίτση Μιλλιέξ

Η Τατιάνα είχε γραφτεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά το εγκατέλειψε και  γράφτηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Τα Γαλλικά ήταν το πάθος της.

Την παντρεύτηκε το 1939 και όπως είπε η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ,  ο Μιλλιέξ παντρεύτηκε την Ελληνική ζωή, την ψυχή και την αγωνία των Ελλήνων. (ΑΝΤ' ΑΥΤΟΥ - https://archive.ert.gr/61499/ με την Εύη Κυριακοπούλου.)   

Το σπίτι τους ήταν ανοικτό για όλους και τους διανοούμενος αλλά και τους απλούς ανθρώπους. Απέκτησαν δύο  παιδιά την Magali και τον Jean-Michel Milliex.(2) 

Η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ έλεγε ότι η Τατιάνα ήταν "Παραμυθού ψυχής: Ήθελε πάντοτε τα πράγματα που την τριγυρίζανε να έχουν ένα βάθος, μια σημασία τέτοια που κάπως να βρίσκει μια πανανθρώπινη διάσταση."

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος

Παρότι υπήρχαν Γερμανοί φύλακες στην είσοδο του Γαλλικού Ινστιτούτου δεν τους πείραξαν. (1942-1944) Ωστόσο, κάποια στιγμή ο Ιταλός Μορφωτικός Ακόλουθος έκανε επίσκεψη στο Γαλλικό Ινστιτούτο και είπε στον Μιλλιέξ ότι επιθυμεί να συνεχίσουν να δουλεύει το Ινστιτούτο αλλά δεν θα ήθελε οι στρατιωτικοί να του πούνε ότι άφησαν ένα ξένο ινστιτούτο να είναι κέντρο αντιστασιακών... 

Βέβαια, δεν ήθελε και μεγάλη σκέψη. Προκειμένου να αποκτήσουν πνευματική ζωή οι μαθητές το Ινστιτούτου είχε προσκαλέσει  μεταξύ άλλων τον ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, τον συγγραφέα Γιώργο Κατσίμπαλη, τον γιατρό 'Άγγελο και την Λήδα Κατακουζηνού  και άλλους.

Δεν ξέρω αν τόσο πολλοί  Έλληνες επιθυμούσαν να μάθουν Γαλλικά αλλά το 1943 - εν μέσω πολέμου - είχαν εγγραφεί 3,700 παιδιά στο Ινστιτούτο!

Τον Σεπτέμβριο του 1941 η γυναίκα του, η Τατιάνα μαζί με την Ριρίκα Αλεξίου (αδελφή της ποιήτριας Γαλάτειας Αλεξίου η οποία ήταν πρώην σύζυγος του Νίκου Καζαντζάκη) ίδρυσε την οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης στην Καλλιθέα και μόνο σε λίγες ημέρες είχε μαζευτεί κόσμος στην οργάνωση.  Έκρυψε παράνομους, αγωνίστηκε μαζί τους, έγραψε κείμενα. Αλλά και ο Ροζέ, κρυφά ακόμα κι από την γυναίκα του ήταν μέλος της εθνικής αντίστασης. 

Αποφασιστικό ρόλο όμως για την αγάπη του στη χώρα μας ήταν η στάση των Ελλήνων με τον πόλεμο της Αλβανίας και την  απαράμιλλη εθνική αντίσταση.

Ωστόσο, ο Ροζέ Μιλλιέξ με τη γυναίκα του φτάνουν  το 1946 στην νότια Γαλλία, από όπου ανέπτυξε δραστηριότητα πετυχαίνοντας να προκαλέσει το ενδιαφέρον Γάλλων διανοούμενων για την Ελληνική αντίσταση. Με πρωτοβουλία του ζευγαριού  συγκεντρώθηκαν κείμενα για τον ελληνικό λαό και έργα Γάλλων διανοούμενων, μεταξύ των οποίων ήταν ο Αντρε Φουζερόν,  Ρενέ Σαρέ (https://www.kathimerini.gr/culture/books/964821/rene-sar-o-poiitis-toy-almatos/) ο Ανρί Ματίς καθώς και πίνακες των Πικάσο, Μπονάρ, Μασόν, Πικαμπιά, Ντιφί κ.ά.  που εκδόθηκαν σε ένα βιβλίο - λεύκωμα, με τίτλο Αφιέρωμα στην Ελλάδα 1940-1944. 

Τη δωρεά αυτή έφεραν μαζί τους οι Μιλλιέξ όταν επέστρεψαν στην Ελλάδα το 1945. Το 1948 προσετέθη μια δεύτερη ομάδα έργων, που έφτασαν συνολικά τα 46 έργα τέχνης, ενώ το 1979 έφτασαν στη χώρα μας και τα υπογεγραμμένα κείμενα των καλλιτεχνών.

Οι πίνακες δόθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη. Ο ίδιος ο Μιλλιέξ γράφει για την κίνησή του αυτή το 1949: «Τότε ο νους μας πήγαινε μόνο σε ένα γραπτό μνημείο όπου Γάλλοι κάθε σειράς και μόρφωσης θα έρχονταν να καταθέσουν τη μαρτυρία του θαυμασμού, της λατρείας, της αδελφικής αλληλεγγύης που δοκιμάσανε σιωπηλά από το 1940 ίσαμε το 1944 μπροστά στο θάμα που στάθηκε τότες η εμπόλεμη Ελλάδα. Αυτή η χρυσή βίβλος δημιουργήθηκε το 1945».

Πίνακας του Πικάσο (Για τον ελληνικό λαό, Φόρος τιμής από τον Πικάσο).

Ο ιστορικός Τέχνης και επιμελητής Ντένης Ζαχαρόπουλος αναφέρει ότι οι αρχές τότε "δεν  ήθελαν τα έργα γιατί έβλεπαν «κομμουνιστικό δάχτυλο». Το 1949, με τα έργα κλειδωμένα στο τελωνείο, ο Κ. Τσάτσος, τότε υπουργός Παιδείας, απαίτησε να απαλειφθούν οι λέξεις ''λαός'' και ''αντίσταση'' από τη δωρεά. Ο Γάλλος πρέσβης, μπαφιασμένος από τόσα χρόνια απαξίωσης, το δέχτηκε. Έτσι έγινε ''Δωρεά των Γάλλων καλλιτεχνών στην Ελλάδα''. (3)

Το έργο του Πικάσο είχε κλαπεί από την Εθνική Πινακοθήκη και αφού πέρασαν κάποια χρόνια ανακάλυψαν τον κλέφτη και το έργο και έγινε παρουσίαση στα ΜΜΕ από την Υπουργό Μενδώνη (η οποία δεν ανέφερε καν το ιστορικό του πίνακα). Την ώρα της παρουσίασης  γλίστρησε ο πίνακας και έπεσε κάτω. 

ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΞΟΔΟΣ

Λίγο μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το μεταγωγικό πλοίο «Ματαρόα» απέπλεε από το λιμάνι του Πειραιά για να μεταφέρει 200 'Έλληνες, ηλικίας από 20 ως 30 ετών, με  υποτροφίες από την Γαλλία για σπουδές. Ήταν ένας τρόπος, ώστε ορισμένοι εξ αυτών να μην κινδυνέψουν, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό ήταν αριστερής ιδεολογίας και δράσης. Η  πρωτοβουλία και η ευθύνη αυτής της σπουδαίας οργάνωσης ανήκε στον Διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβιου Μερλιέ και στον Ροζέ Μιλλιέξ. Και οι δύο ήταν αντιστασιακοί, αριστερών φρονημάτων και παντρεμένοι με Ελληνίδες.

ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΜΑΤΑΡΟΑ

Μερικά από τα άτομα που επιβιβάστηκαν στο Ματαρόα: πολιτικοί επιστήμονες και φιλόσοφοι όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Παπαϊωάννου, η Μιμίκα Κρανάκη, ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος, οι φιλόλογοι Εμμανουήλ Κριαράς και Σταμάτιος Καρατζάς, ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας, η συγγραφέας 'Ελλη Αλεξίου, ο ποιητής Ανδρέας Καμπάς, οι αρχιτέκτονες Αριστομένης Προβελέγγιος, Πάνος Τζελέπης, Κωνσταντίνος Μανουηλίδης, Αθανάσιος Γάττος, Νικόλαος Χατζημιχάλης, ο γλύπτης Μέμος Μακρής, ο ζωγράφος Ντίκος Βυζάντιος, οι γιατροί Ανδρέας Γληνός και Ευάγγελος Μπρίκας, Νέλη Ανδρικοπούλου και πολλοί άλλοι.  (4) Και ο σκηνοθέτης και μεταφραστής Γιώργος Σεβαστίκογλου (σύζυγος της Άλκης  Ζέη)  πήρε υποτροφία για το Παρίσι αλλά το ΚΚΕ του έδωσε εντολή να μείνει στην Ελλάδα και να ιδρύσει το  Θίασο Ενωμένων Καλλιτεχνών. 

Το 1946 βρίσκονται στην Γαλλία. Ο πόλεμος για αυτούς έχει τελειώσει. Ζουν το μεγάλο θρίαμβο της λευτεριάς, της αδελφοσύνης, Η Τατιάνα είναι πανευτυχής. Γίνεται το γεφύρωμα δύο χωρών, δύο πολιτισμών. Η Τατιάνα δημοσιεύει το 1947  το πρώτο της βιβλίο  με τίτλο Πλατεία Θησείου. (5)  Επίσης το βιβλίο της Η Τρίπολη του Πόντου: Ιστορική Μονογραφία, γράφτηκε μετά από  έρευνά της στο αρχείο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών του ζευγαριού Μερλιέ.    

Αλμπέρ Καμύ

Το 1955 έρχεται ο Αλμπέρ Καμύ στην Ελλάδα και γνωρίζεται με το ζευγάρι Μιλλιέξ. Ο Ροζέ  επηρεάζει τον Γάλλο φιλόσοφο - και βραβευμένος με Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας-, να  γράψει άρθρο - έκκληση για απονομή χάριτος του Μ. Καραολή (ο οποίος απαγχονίστηκε το 1956) και για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.  

Ο Ροζέ γίνεται ο φορέας της Ελλάδας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου. Εκείνα τα χρόνια ο Μιλλιέξ έστελνε  ενημερωτικό δελτίο κάθε μήνα σε 250 δημοσιογράφους και πνευματικούς ανθρώπους της Γαλλίας για το τί γίνεται στην Κύπρο. (Ο Μιλλιέξ ανέφερε στη συνέντευξή του  ότι στην αρχή οι Γάλλοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν έναν αγώνα με επικεφαλής έναν Αρχιεπίσκοπο). 

Τατιάνα Γκρίτση Μιλλιέξ

Το 1959 η οικογένεια Μιλλιέξ μετατέθηκε στην Κύπρο όπου υπηρέτησε ως Πολιτιστικός Ακόλουθος της Γαλλικής Πρεσβείας στη Λευκωσία και Διευθυντής του Γαλλικού Μορφωτικού Κέντρου, που ο ίδιος ίδρυσε το 1960. Τότε οι σχέσεις του Μακάριου και του Ντε Γκώλ ήταν τεταμένες λόγω μιας παρεξήγησης και δεν άφηνε ο Ντε Γκώλ να ανοίξει Πρεσβεία η  Κύπρος στο Παρίσι.  Έτσι πρότεινε ο Ροζέ να οργανώσουν μια έκθεση στο Παρίσι με βυζαντινές εικόνες της Κύπρου, λαϊκή τέχνη και με κομμάτια από την αρχαία Κύπρο και είχε τεράστια επιτυχία! Στη συνέχεια ο Ντε Γκώλ άφησε να ανοίξουν την Πρεσβεία στην Κύπρο...

Το 1971 ένας διπλωμάτης και πρώην προϊστάμενος του φρόντισε να ανοίξουν το Γαλλικό Μορφωτικό Κέντρο της Γένοβας και διορίστηκε Διευθυντής του Γαλλικού Μορφωτικού Κέντρου στην Γένοβα Ιταλίας. Εκεί έδρασαν υπέρ της ίδρυσης έδρας νεοελληνικών σπουδών στο πανεπιστήμιο. Ωστόσο,  δεν είχε πολλούς Έλληνες που να διαμένουν στη Γένοβα. Τότε ήταν που η Τατιάνα σχεδόν αρρώστησε από μεγάλη νοσταλγία για τη πατρίδα της. 

Στα χρόνια της δικτατορίας χαρακτηρίστηκαν τον Ροζέ Μιλλιέξ από τις ελληνικές αρχές ως ανεπιθύμητο πρόσωπο ενώ αφαίρεσαν της Τατιάνας την Ελληνική υπηκοότητα. 

Επέστρεψαν στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας το 1975. 

Ο Ροζέ Μιλλιέξ

Την περίοδο 1974-1975 και 1983-1984 η Τατιάνα εργάστηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και από την περίοδο 1984-1985 στην ΕΡΤ2 ως υπεύθυνη εκπομπών. Ως δημοσιογράφος και κριτικός συνεργάστηκε με τις εφημερίδες "Ανεξάρτητος Τύπος", "Ανένδοτος", "Αυγή", ("Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", "Τα Νέα" (Κύπρου) "Δημοκρατική" (Κύπρου). 

Ο Ροζέ Μιλλιέξ δημοσίευσε πολλά δοκίμια. Από τα δοκίμια ξεχωρίζουν οι μελέτες του με τίτλο: «Ο Παλαμάς και οι ευρωπαϊκές αξίες», «Ο Σολωμός και η Γαλλία». Ο Αδαμάντιος Κοραής για το γαλλικό πολιτισμό - Ο Victor Hugo πιστός φίλος της Ελλάδας (1953). Από τα πιο γνωστά βιβλία του είναι «Στο Σχολείο του ελληνικού λαού», «Ο Ταΰγετος και η σιωπή» και σε συλλογικά έργα «Hommage à la Grèce». 

Το 1982 τον έκαναν (αντεπιστέλλον) μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.  Ο Οδυσσέας Ελύτης του έγραψε: «Πρέπει Ροζέ να ξέρεις ότι η αγνή σου αγάπη δεν έχει μείνει χωρίς ανταπόκριση, ότι όλοι εμείς οι ταγμένοι να υπηρετούμε τις πνευματικές αξίες σε θεωρούμε δικό μας, σ΄ έχουμε στην καρδιά μας. Άφησέ με να σε ευχαριστήσω σαν να ήμουν εγώ όλη η Ελλάδα». (6)  

Επίσης, τιμήθηκε με τους τίτλους του αξιωματούχου του Τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής (Officier de la Legion d'Honneur), του Ιππότη του Ακαδημαϊκού Φοίνικα (Chevalier des Palmes Academiques), του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα της Ελληνικής Δημοκρατίας,

Οι ποιητές Γιάννης Ρίτσος, Μίλτος Σαχτούρης και Νικηφόρος Βρεττάκος έγραψαν ποιήματα για τον αγαπημένο φίλο τους τον Ροζέ Μιλλιέξ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ, ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ – Ο “ΣΥΝΕΛΛΗΝΑΣ” ΑΠΟ ΤΗ ΓΑΛΛΙΑ

Ο Ροζέ Μιλλιέξ γράφει για την ανάβαση στον Ταΰγετο με τον αγαπημένο φίλο του Νικηφόρο Βρεττάκο: «Κι ανεβήκαμε στον Ταΰγετο, μαζί με τον γιο του και με τον δικό μου, και έγραψα ένα οδοιπορικό γι’ αυτή την κορυφαία στιγμή που ήτανε για μένα η ανάβαση του Ταΰγετου. Όχι μόνον από ορειβατική άποψη - ήμουνα ορειβάτης - αλλά και από ποιητική άποψη. Διότι έπιασα εκεί τις πηγές πολλών ποιημάτων του Νικηφόρου Βρεττάκου». (7) 

Η Τατιάνα Μιλλιέξ πέθανε το 2005 ενώ για αρκετά χρόνια είχε ταλαιπωρηθεί από ένα ισχυρό εγκεφαλικό το οποίο σχεδόν αφαίρεσε την ομιλία της και την ωραία της φωνή.  Ο Ροζέ Μιλλιέξ πέθανε ένα χρόνο αργότερα στα 93 του χρόνια. 

Ο Οικογενειακός τάφος  περιτριγυρισμένος από ειδών-ειδών φυτά.

Υποσημειώσεις:

Βασική πηγή: ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ, ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ – Ο “ΣΥΝΕΛΛΗΝΑΣ” ΑΠΟ ΤΗ ΓΑΛΛΙΑ (https://archive.ert.gr/7967/)

(1) Μπαλούρδος Γιώργος, Συναντήσεις με τον γαλλομαθή Ανδρέα Παπανδρέου του Ροζέ Μιλλιέξ. https://www.timesnews.gr/synantiseis-me-ton-gallomathi-andrea-papandreoy-toy-roze-milliex/ 

(2)

Πάμισος Μεσσήνη: 

https://www.pamisos-messini.gr/politismos/%CF%83%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%84%CE%B6%CE%AE%CF%82-1056/

(3) Ανέστη Κατερίνα "Πώς έγινε δωρεά ο πίνακας του Πικάσο και άλλα 44 έργα Γάλλων δημιουργών στην Ελλάδα το 1946". https://www.iefimerida.gr/stories/dorea-pikaso-44-erga-kommoynistikos-daktylos 

(4) Δαφέρμου Κατερίνα, "Η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια" 

https://www.tovima.gr/2008/11/25/books-ideas/i-gynaika-me-ta-megala-matia/.

(5) Οι τίτλοι των βιβλίων της Τατιάνας Γκρίτση Μιλλιέξ: Αναδρομές: διηγήματα, Από την άλλη όχθη του χρόνου: μυθιστόρημα,  Το αλώνι της εκάτης: διηγήματα, Αναγνωρίσεις, Στη σκαλα του ουρανού: διηγήματα, Ονειρικά: διηγήματα, Φεγγάρι στην Ακρόπολη, Στο δρόμο των αγγέλων, Ημερολόγιο, Χρονικό ενός εφιάλτη: 1966-1974. 

(6) Μποζώνη Αργυρώ, Γαλλικό Ινστιτούτο: Μια μυθιστορηματική ιστορία 110 ετών https://left.gr/en/node/180794 .

(7) Δρ. Γεωργία Κακούρου-Χρόνη, «Και τα βουνά, οι φίλοι σου, σε χαιρετάνε. Ο Νικηφόρος Βρεττάκος μύστης της μεγαλοπρέπειας των βουνών», https://spartorama.gr/articles/15190/