ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, Η ΜΑΝΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

 

1898 -  Εκτελέστηκε 8 /9/1944

Τμήμα 1 #461

 

Κάποιες ιστορίες των ανθρώπων είναι τόσο φοβερές που διστάζεις να σηκώσεις το πέπλο της ιστορίας. Δεν θέλεις να τα θυμηθείς. Όμως,  αξίζει να (ξανά)διαβάσεις για τη ζωή και τους αγώνες της Λέλας Καραγιάννη.  Ήταν μια σπάνια ηρωίδα της Εθνικής Αντίστασης.

Η Λέλα Καραγιάννη ήταν μητέρα εφτά παιδιών. Ζούσε μια πολύ άνετη ζωή και ήταν ευτυχισμένη. Ο σύζυγος της είχε φαρμακαποθήκη και το σπίτι τους βρισκόταν κοντά στην Πλατεία Αμερικής. Ο πρωτότοκος γιος της θυμάται ότι το όνειρό της ήταν να μπορέσει κάποια στιγμή να ιδρύσει ένα βρεφοκομείο και ένα γηροκομείο γιατί νοιαζόταν τόσο πολύ για τον συνάνθρωπό της. Αλλά ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος αναποδογύρισε μια για πάντα τη ζωή της. Η μεγαλοαστή γυναίκα μεταμορφώθηκε σε μια γυναίκα δυναμική, τολμηρή και αποφασιστική. Οι Γερμανοί τη χαρακτήρισαν ως Η μεγαλύτερη κατάσκοπο των Βαλκανίων. Πλέον, πάνω από όλα για την Λέλα Καραγιάννη, την 2^η Μπουμπουλίνα, ήταν η Ελλάδα και η απελευθέρωσή της από τους κατακτητές. Η πεποίθησή της ήταν να μην περιμένουμε μόνον από τους συμμάχους να νικήσουν και να μας απελευθερώσουν  αλλά συν Αθηνά και χείρα κίνει, όπως έλεγε η ίδια. Έδωσε και δεν πήρε. Έδωσε, ακόμα τα ίδια της τα παιδιά της στρατολογώντας τα στον αγώνα. Προκειμένου να φέρει εις πέρας τις αντιστασιακές δράσεις έδινε τα λεφτά της επιχείρησης. Δεν λύγισε καμιά στιγμή μπροστά στους Γερμανούς. Το τελευταίο βράδυ πριν την εκτέλεσή της σα μάνα όλων των παιδιών της εθνικής αντίστασης με τρυφερότητα έδωσε κουράγιο σε κάθε έναν ξεχωριστά.  Και λίγο πριν την εκτέλεσή της είπε, «Ψηλά παιδιά τα κεφάλια να δουν οι Ούννοι πως ξέρουν να πεθαίνουν οι Έλληνες για την πατρίδα τους».

Μπροστά στον τάφο της, στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών, νιώθεις αυθόρμητα  να υποκλιθείς.  

Η ζωή της πριν από το 1941

Η Λέλα γεννήθηκε το 1898 στο νησί της Ευβοίας ενώ η μητέρα της καταγόταν από της Σπέτσες και η οικογένεια της ήταν απόγονοι  της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας. 

Από το Μουσείο  Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες

Όταν πέθανε ο πατέρας της η οικογένεια ήρθε  στην Αθήνα. Ήταν άριστη μαθήτρια αλλά είχε και πολύ καλή φωνή. Άκουσε το κάλεσμα της πατρίδας και κατατάχθηκε εθελόντρια νοσοκόμα στους Βαλκανικούς Πολέμους στην Θεσσαλονίκη εγκαταλείποντας τα μαθήματα της στο ωδείο. Εκεί, στο νοσοκομείο γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της, τον Νικόλαο, ο οποίος είχε εισαχθεί λόγω τραυματισμού. Ήταν μόλις 16 χρονών όταν παντρεύτηκε. 

Ούτε έμεινε αμέτοχη στους ξεριζωμένους πρόσφυγες της  Μικρασιατικής Καταστροφής. Έτεινε χέρι βοήθειας και άνοιξε το σπίτι της και τους περιέθαλψε. Ήταν μέσα στο αίμα της να προσφέρει. Ο Σμυρνιός σύζυγός της, ο Νίκος, είχε την πιο μεγάλη φαρμακαποθήκη της Αθήνας. Βρισκόταν επί της Πατησίων κοντά στην Πλατεία Ομόνοιας. Στη συνέχεια πρόσθεσε και το αρωματοποιείο το οποίο βραβεύτηκε στην έκθεση της Θεσσαλονίκης το 1936.  Αργότερα έφτιαχναν καλλυντικά τα οποία αρχικά χρησιμοποιούσαν οι ηθοποιοί του θεάτρου.  Το σπίτι της ήταν επί της οδού Λήμνου κοντά στην Πλατεία Αμερικής.  

Η Λέλα Καραγιάννη με τα επτά παιδιά της 

Απέκτησαν εφτά παιδιά: Γιώργος, Βύρων, Ιωάννα, Νεφέλη, Ηλέκτρα, Νέλσων και Ελένη. Κατά τη διάρκεια του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου του 1940-41. Τα αγόρια κατατάχθηκαν στις τάξεις του Ερυθρού Σταυρού και στη συνέχεια κατατάχθηκαν και τα κορίτσια. Ύστερα από μια σύντομη εκπαίδευση έγιναν τραυματιοφορείς. 

Στρατιώτες της Κοινοπολιτείας που έγιναν φυγόδικοι στην Ελλάδα

Είκοσι μέρες αφού  εισέβαλαν οι Γερμανοί στην Αθήνα (6/4/1941)  η Λέλα Καραγιάννη είδε στο οικόπεδο  απέναντι από το σπίτι τους έναν ταλαιπωρημένο, αξύριστο, πεινασμένο Αυστραλό στρατιώτη. Η οικογένεια Καραγιάννη τον έκρυψε για μερικές ημέρες. Μετά ο Αυστραλός έφερε άλλους δύο στρατιώτες. Οι άλλοι έφεραν άλλους. Ήταν οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί που είχαν σταλεί να υποστηρίξουν την άμυνα του Ελληνικού στρατού στα διάφορα σημεία άμυνας οι οποίοι δεν πρόλαβαν να φύγουν προς την Κρήτη. Το έργο της Λέλας Καραγιάννη ήταν να αποκρύψει και να φυγαδεύσει τους στρατιώτες. Νοίκιασε ένα μικρό διαμέρισμά και τους εγκατέστησε εκεί⸱ τους μεταμφίεζε −αλλάζοντας το χρώμα των μαλλιών τους, προσθέτοντας μουστάκια. Στην ουσία, σύμφωνα με την παρατήρηση του δημοσιογράφου και συγγραφέα κ. Τίτου Αθανασιάδη  ήταν η πρώτη ατομική, ανεπίσημη, αντιστασιακή εκδήλωση εναντίον του κατακτητή.

Η οικογένεια πλέον αναζητούσε τρόπο να φυγαδεύσουν τους Άγγλους. Την βοήθησε  πολύ ο Διοικητής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αθηνών Άγγελος Έβερτ. Της έδωσε μεγάλο αριθμό πλαστών ταυτοτήτων τα οποία χρησιμοποίησε η Λέλα Καραγιάννη προκειμένου  να βοηθήσει τους Άγγλους. Πλαστές ταυτότητες δόθηκαν και σε  Έλληνες αξιωματικούς, στρατιωτικούς, και Εβραίους.

Η Λέλα Καραγιάννη λοιπόν νοίκιαζε καΐκια. Βρήκε τους καπετάνιους Κασίνη, Φαφούτη και Μαμαλάκη, οι οποίοι δέχτηκαν να τους φυγαδεύσουν στην Μέση Ανατολή. Η ίδια κάλυπτε όλα τα έξοδα των καπετάνιων. Κατάφερε να συνεννοηθεί με το BBC του Καϊρου οι οποίοι δεσμεύτηκαν να την ενημερώσουν όταν φτάσει η αποστολή– λέγοντας το σύνθημα Jackson, Jackson, Jackson.

Στις 10 Μάϊου του 1941 ίδρυσε την οργάνωση Μπουμπουλίνα. Τα  πρώτα μέλη της ήταν οι Ηλίας Χρυσίνης, Μαμαλάκης, Γιαννούλης, Νίκη Χωμενίδου, Παπαβασιλείου, Κουτρουμπέλης και Σκηνίτης.  Έτσι,   διευρύνθηκε η δράση της πέρα από την οικογένεια. Στρατολόγησε ανθρώπους, συγκέντρωνε πληροφορίες για τις κινήσεις των γερμανικών πλοίων. Η οργάνωσή της, που αριθμούσε πάνω από 100 άτομα, μεταβίβαζε πληροφορίες μέσω των ασυρμάτων στη Μέση Ανατολή, υπέκλεπτε τα σχεδιαγράμματα αεροδρομίων και διοχέτευσε πληροφορίες για Έλληνες συνεργάτες των αρχών κατοχής. Σε κάθε Γερμανική στρατιωτική μονάδα, ακόμα και στις μυστικές υπηρεσίες η Λέλα Καραγιάννη είχε καταφέρει να έχει  δικούς της ανθρώπους. Επίσης έστελνε πολεμοφόδια στις αντάρτικες ομάδες της υπαίθρου που προερχόταν από αποθήκες στρατευμάτων κατοχής.

Ο πρώτος πομπός στήθηκε κατ΄ αρχήν στο σπίτι τους όπου το χειριζόταν ένας Άγγλος αξιωματικός. Ο ίδιος είχε αποδράσει από το στρατόπεδο της Κοκκινιάς. Το ίδιο το φαρμακείου έγινε το Αρχηγείο τους. Έμπαιναν μέσα στο φαρμακείο −το οποίο ήταν σε κεντρικότατο εμπορικό σημείο− δήθεν να αγοράσουν κάτι ή να παραγγείλουν ή να παραλάβουν την παραγγελία τους και  άφηναν σημειώματα, έπαιρναν εντολές κλπ. Επίσης, στο φαρμακείο έκρυβαν και πυρομαχικά και οπλισμό. 

Πολλά πυρομαχικά όπλα έφερνε ο  Κεφαλλονίτης Ζήσιμος Παρτίδος ή Παρίδος. Ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση. (1) Ήταν πολύγλωσσος και άριστος γνώστης των γερμανικών. Κατάφερε έτσι να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Γερμανικού Φρουραρχείου, αλλά και ανθρώπων της γερμανικής πρεσβείας, και απέκτησε πρόσβαση στα αρχεία των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών. Μάλιστα βρήκε κατάλογο των καταδοτών και συνεργατών των Γερμανών και το παρέδωσε στον Υπαστυνόμο Μητρόπουλο. Τον Ιούλιο του 1943, επιλέχθηκε ως διερμηνέας, από τον Λοχαγό Χόλμαν, Διοικητή Τάγματος της Μεραρχίας Βρανδεμβούργου προκειμένου να ακολουθήσει ένα ειδικό τάγμα με Γερμανούς και συνεργάτες τους, στα βουνά προς καταδίωξη των ανταρτών. Έκτοτε οι Ελληνικές Αντιστασιακές οργανώσεις, γνώριζαν πλήρως τις κινήσεις του Τάγματος αυτού.

Η οργάνωση της Λέλας Καραγιάννη έκανε σαμποτάζ στα πλοία των Γερμανών στο λιμάνι του Πειραιά και στο αεροδρόμιο του Χασανίου, του σημερινού Ελληνικού. Μετέδιδε πληροφορίες για την αναχώρηση των πολεμικών σκαφών ή των σκαφών εμπορευμάτων και βομβάρδιζαν τα πλοία εν πλω.

Παρ΄ ότι ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνο (λόγω ότι πλέον αναζητούσαν τον κατάσκοπο) η Λέλα Καραγιάννη έκρυψε μια εβραιοπούλα, τη Σέλλυ με την μητέρα της Ρεγγίνα (οικογένεια Κοέν - Κούνιο) στο σπίτι της.  Η κόρη ακόμα και σήμερα θυμάται πόσο καλή ήταν η Λέλα Καραγιάννη και τότε είχε εντυπωσιαστεί με τα τόσα που παιδιά καθόταν γύρω-γύρω από το τραπέζι της κουζίνας.

Ο γιός της ο Γιώργος ήταν ο πρώτος που συλλήφθηκε. Αργότερα και οι κόρες − η Ιωάννα και η Ηλέκτρα −συλλήφθηκαν με την κατηγορία ότι πρόσφεραν υπηρεσίες στους Άγγλους. Ο Γιώργος κατάφερε να δραπετεύσει και κατέφυγε στον Ελικώνα. 

Η Λέλα Καραγιάννη και ο σύζυγός της συλλήφθηκαν στις 23 Οκτωβρίου 1941 από τους Ιταλούς με την κατηγορία ότι υποκρύπτει Άγγλους. Ενας Έλληνας υποδύθηκε τον Κύπριο στρατιώτη και ζήτησε βοήθεια από την Λέλα Καραγιάννη και αποκαλύφθηκε το έργο της.   

Η Λέλα Καραγιάννη παρέμεινε στις φυλακές ενώ ο άντρας της, ο Νίκος, αφέθηκε ελεύθερος μετά από δύο μήνες. Η Καραγιάννη, για να σώσει τον άντρα της, είπε στους Ιταλούς ότι είναι πλέον διαζευγμένη.  Στους επτά μήνες, απελευθερώθηκε λόγω ελλείψει ενοχοποιητικών στοιχείων.

Οι φυλακές Αβέρωφ

Η Λέλα Καραγιάννη συνέχισε το αντιστασιακό της έργο με μεγαλύτερο πάθος. Παράλληλα είχαν δημιουργηθεί οι μεγάλες αντιστασιακές οργανώσεις: ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ. Υπολογίζεται ότι είχαν δημιουργηθεί ακόμα περίπου 140 μικρότερες οργανώσεις. Μεταξύ άλλων η Καραγιάννη συνεργάστηκε και με την οργάνωση Απόλλωνα, με το ΕΑΜ- ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ καθώς και τον  Christopher Woodhouse, Άγγλο Αξιωματικό ο οποίος είχε έρθει για την εκτίναξη της γέφυρας Γοργοποτάμου. (Μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου θα ξανάρθει στην Ελλάδα ως Δεύτερος Γραμματέας της Πρεσβείας του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ελλάδα).     

Ο Βύρων Καραγιάννης, ο γιος της Λέλας Καραγιάννη γράφει στο βιβλίο του, Λέλα Καραγιάννη, Η μάνα της Αντίστασης,  «Στις αρχές του 1944 οι νίκες και τα αλλεπάλληλα πλήγματα που είχαν καταφέρει οι σύμμαχοι στους Γερμανούς στα διάφορα μέτωπα έδωσαν ελπίδες και κουράγιο στους Έλληνες. Αναπτερώθηκε το ηθικό των Ελλήνων και άρχισαν να βλέπουν ότι πλησιάζει η ώρα της ελευθερίας. Οι Γερμανοί που έβλεπαν ότι χάνουν τον πόλεμο ξεσπούσαν με λύσσα πάνω στους αγωνιστές που έπεφταν στα χέρια τους. Έβλεπαν να διαρρέουν τα μυστικά  τους και εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό. Οι πληροφοριοδότες τους κατάφεραν να συλλάβουν αρχηγούς ορισμένων οργανώσεων».

Τον Ιούνιο του 1944 έγιναν οι πρώτες συλλήψεις των στελεχών από την οργάνωση Μπουμπουλίνα. Η Λέλα Καραγιάννη βγήκε κρυφά από το νοσοκομείο να παροτρύνει τα μέλη της να κρυφτούν.  Κάποιος δικός της  μέσα από τα Ες Ες την ενημέρωσε ότι επίκειται και η δική της σύλληψη. Ο Άγγελος Έβερτ προσπάθησε να την πείσει να κρυφτεί αλλά δεν  το δέχτηκε. Ήταν αμετάπειστη − το θεωρούσε λιποταξία να τρέξει να κρυφτεί να σωθεί εκείνη και να εγκαταλείψει τους συνεργάτες της. Πίστευε ότι με τη σύλληψή της και επωμιζόμενη τις ευθύνες της,  θα σταματούσαν τις περαιτέρω συλλήψεις και θα έσωζε και τα παιδιά της.  

Η δεύτερη σύλληψή της Λέλας Καραγιάννη

Η οικογένεια της Λέλας Καραγιάννη έβλεπε ότι η υγεία της είχε κλονιστεί. Πλέον η υπερβολική κούραση είχε αφήσει τα σημάδια της στον οργανισμό της. Η οικογένεια την πίεσε να μπει στο νοσοκομείο.

 

Ηρώ Κωνσταντοπούλου: Στις 5 Σεπτεμβρίου 1944 εκτέλεσαν την Ηρώ Κωνσταντοπούλου, μόλις 17 χρονών με 17 σφαίρες.

Κι ενώ νοσηλευόταν στον Ερυθρό Σταυρό, την συλλάβανε στις 11 Ιουλίου 1944. Την προηγούμενη ημέρα οι Γερμανοί είχαν εισβάλλει στα γραφεία της οργάνωσης Απόλλων όπου μέλος ήταν ο Ριζόπουλος, ο οποίος ήταν συνεργάτης των Γερμανών. Βρήκαν έγγραφο όπου αναφερόταν το όνομά της. Εκείνο το βράδυ συλλάβανε μέλη του Απόλλωνα και συλλάβανε τα πέντε από τα εφτά παιδιά της. Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στα μπουντρούμια των Ες-Ες στη Μέρλιν. Τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι συλληφθέντες ήταν φριχτά.

Χαϊδάρι

Η Λέλα Καραγιάννη δεν λύγισε ούτε όταν της έφεραν τα αγόρια της, τον  Νέλσον και τον Βύρωνα μπροστά της. Ο ανακριτής Μπέκεν της είπε ότι θα τα εκτελούσε  εάν δεν απαντούσε στις ερωτήσεις του. Το περίστροφο του Μπέκεν πίεζε τον κρόταφο του Νέλσον με την απειλή ότι θα πατήσει τη σκανδάλη.  Και πάλι δεν λύγισε μόνο είπε με μια σταθερή φωνή, «Τα παιδιά μου εγώ τα γέννησα, δικά μου είναι. Αλλά πρέπει να ξέρεις ότι πρωτίστως ανήκουν στην πατρίδα μας. Πρόσεξε καλά, και πάλι σου λέω ότι αυτά δεν ξέρουν τίποτα και άδικα θα τα σκοτώσεις. Ο ανακριτής την κοίταξε και έβαλε το όπλο στη θήκη και της είπε, «Τα παιδιά σου τα χρειάζομαι προς το παρόν και μόλις τελειώσω μ΄ αυτά, υπόσχομαι ότι θα τα στείλω στο απόσπασμα−να μην αμφιβάλλεις γι αυτό».

 Η πόρτα του αρχηγείου των Γερμανών στην είσοδο Μέρλιν 6  

Στις 7 Σεπτεμβρίου λίγο πριν κλείσει η πύλη των φυλακών κατάφερε ο σύζυγος της Λέλας Καραγιάννη με την διαμεσολάβηση της Ινας Μπόζεβικ να αποφυλακιστούν τα παιδιά.

Τα ξημερώματα της 8ης Σεπτεμβρίου ενημέρωσαν τους κρατούμενους ότι θα μεταφερθούν. Υποψιάστηκαν ότι θα τους στείλουν για εκτέλεση. Ο Ιωάννης Χούπης ο οποίος ήταν μόλις 19 χρονών έγραψε το ακόλουθο σημείωμα: Ο εύρων παρακαλείται να πάει το παρών σημείωμα στον Ιερό Ναό Αγίας Ειρήνης και εις το Ιερέα Βασίλη Χούπη. Είμαι ο γιος του και εκτελούμαι σήμερα 8.9.1944. Ζήτω η πατρίς…». Τύλιξε στο χαρτί με τα μανικετόκουμπα και το πέταξε από το καμιόνι που τους μετέφερε.  Και ο δημοσιογράφος Μανώλης Λίτινας, από το Ρέθυμνον Κρήτης, έγραψε δύο σημειώματα, «Σήμερα το πρωϊ τουφεκιζόμεθα.  Πέφτουμε για την Πατρίδα με γέλιο στα χείλη για τη Λευτεριά −Μανόλης Λίτινας». Και το δεύτερο σημείωμα έγραφε (αν χανόταν το ένα από τα δύο) «Πέφτουμε για τη λευτεριά. Να είσαστε υπερήφανοι». Ο διαβάτης που τα βρήκε πήγε τα σημειώματα στη διεύθυνση που ανέγραφε  το σημείωμα.  Έτσι μαθεύτηκε.

Μια στιγμή είδαν τον Ριζόπουλο, ο οποίος τους πρόδωσε να πηγαίνει μπροστά στη Λέλα Καραγιάννη.  Έσκυψε και γονατιστός φίλησε τα πόδια σα να της ζητούσε συγχώρεση για αυτό που έκανε. Εκείνη έσκυψε προς το μέρος του σα να τον συγχωρούσε.

Η Λέλα Καραγιάννη εκτελέστηκε μαζί με άλλα 70 άτομα στις 8 Σεπτεμβρίου 1944 στο Δαφνί στον χώρο όπου σήμερα είναι ο Διομήδειος κήπος.  

Αλλοίμονο, σε ένα μήνα και κάτι ημέρες  θα εγκατέλειπαν οι Γερμανοί την Αθήνα.

Μαρμάρινη προτομή της Λέλας Καραγιάννη τοποθετήθηκε στην οδό Τοσίτσα στα Εξάρχεια το 1963. Είναι έργο της γλύπτριας Λουκίας Γεωργαντή. Στις 26 Σεπτεμβρίου 2016 βανδάλισαν το γλυπτό αποκεφαλίζοντάς το και τελικά το 2017 η προτομή αποκαταστάθηκε πλήρως από το τμήμα αποκατάστασης υπαίθριων γλυπτών του Δήμου Αθηναίων.

Η οδός Λήμνου έχει μετονομαστεί σε Λέλα Καραγιάννη

Ο Τάφος της Λέλας Καραγιάννη

Κηδεύτηκε τότε στο Β΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Σύμφωνα με την συγκρατούμενή της, Έλλη Νικολάου, το ότι σήμερα βρίσκεται ο τάφος της στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών οφείλετε στην πίεση που άσκησαν οι επιζώντες συγκρατούμενες της. Το μαρμάρινο μνημείο τοποθετήθηκε στις  23/08/1989.

Τα παράσημα της Λέλας Καραγιάννη

Οι Άγγλοι είχαν απονείμει μετά θάνατον, στις 9/6/1947 παράσημο στη Λέλα Καραγιάννη αλλά το 1956 η οικογένεια της επέστρεψε στους Άγγλους το παράσημο μετά την εκτέλεση του Καραολή και Δημητρίου.

Επίσης, μετά θάνατον της απενεμήθη το Βραβείο Αρετής και Αυτοθυσίας από την Ακαδημία Αθηνών.  

Το 2011 πήρε  τον τιμητικό τίτλο του Δικαίου των Εθνών από το Γιαντ Βασσέμ, το Ίδρυμα για την Μνήμη των Μαρτύρων και των Ηρώων.   

Έπειτα από πρόταση του υπουργού Εθνικής ΄Αμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου και απόφαση του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικού Επιτελείου απονεμήθηκε στην Ελληνίδα αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944, αρχηγό της Οργάνωσης Πληροφοριών και Δολιοφθοράς "Μπουμπουλίνα", Λέλα Καραγιάννη, για τον απαράμιλλο ηρωισμό της, την αυτοθυσία και την αφοσίωση που επέδειξε προς το ελληνικό  Έθνος, τα οποία την κατέστησαν στη μνήμη όλων των Ελλήνων και Ελληνίδων ως Εθνικό ιδεώδες, τον βαθμό του Ταξιάρχου επί Τιμή. Στην απόφαση αυτή οδηγήθηκε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τιμώντας τη μνήμη της «Μπουμπουλίνας» του 1940.

Τέλος, με απόφαση Πρωτοδικείου έχει συσταθεί ο Σύνδεσμος Ελλήνων Πολιτών Φίλων και Απογόνων της Εθνικής Οργάνωσης Φυγαδεύσεων και Πληροφοριών Λέλα Καραγιάννη- “Μπουμπουλίνα”». Στόχος, η προβολή του έργου της ηρωίδας, που «γεννήθηκε με αυτό το πεπρωμένο».

Ο Χάρτης

Υποσημείωση:

(1) H άγνωστη ιστορία τριών Κεφαλονιτών:

https://m.kefaloniatoday.com/kefalonitika/afieromata/h-agnosti-istoria-trion-kefaloniton-111014.html) 

Πηγές:

1. Μηχανή του Χρόνου: Οι γυναίκες της Αντίστασης, https://www.youtube.com/watch?v=xO-7LNZFOJs&t=2236s

2. Διαβουλεύσεις : Η Ηρωίδα Γιαγιά μου, η Λέλα Καραγιάννη. Η Μνήμη ως Αποστολή Ζωής.(14/12/2019) https://www.youtube.com/watch?v=ycIfaXE1LsQ&t=3029s

3.Το σημείο όπου εκτελέσθηκαν η Λέλα Καραγιάννη, ο Μανώλης Λίτινας και άλλοι 70 Έλληνες κι Ελληνίδες  https://www.youtube.com/watch?v=bFV93cKYdhE

4. Λέλα Καραγιάννη: Η μάνα της αντίστασης https://www.youtube.com/watch?v=hd7lDuVKF1A&t=891s