ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΔΗΛΙΓΙΑΝΝΗΣ

                                                               1920  -  1905 

Τμήμα 1/ 110

Ακόμα και σήμερα δεν μπορείς να αναφέρεις το όνομα του Xαρίλαου Τρικούπη χωρίς να σκεφτείς τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη. Από το 1880 έως το 1890 ο Τρικούπης και ο Δηλιγιάννης  κυριάρχησαν στην πολιτική σκηνή της χώρας. Ανήκαν σε δύο  εκ διαμέτρου αντίθετα πολιτικά στρατόπεδα:

Ο Χαρίλαος Τρικούπης  τασσόταν  υπέρ των φιλελεύθερων αξιών και των μεταρρυθμίσεων, ενώ ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης ήταν ένας δημαγωγός και λαϊκιστής. 

Ο Δηλιγιάννης ώθησε ‘με πολεμικό πυρετό’ την επέκταση των ελληνικών συνόρων προς τη Μακεδονία. Ο δε Τρικούπης χωρίς ποτέ να εγκαταλείπει τη Μεγάλη Ιδέα,  έκανε συστάσεις  και εκκλήσεις προς στην Κυβέρνηση Δηλιγιάννη να προσέχει, χωρίς ωστόσο  να εισακούεται. 

Ομοίως, δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896.  Ο Τρικούπης πίστευε ότι οι Ολυμπιακοί αγώνες θα είναι η καινούργια ‘μαύρη τρύπα’  ενώ ο Δηλιγιάννης πίστευε ότι επειδή η Αρχαία Ελλάδα  ήταν το μέρος που "γεννήθηκαν" οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η Αθήνα ήταν η ιδανικότερη επιλογή για να φιλοξενήσει την πρώτη διεξαγωγή των σύγχρονων αγώνων. 

Η αντιπαλότητα και η έχθρα τους ήταν τόσο μεγάλες που ο Δηλιγιάννης αντέκρουε οτιδήποτε είχε τη σφραγίδα του Τρικούπη επειδή και μόνον ήταν έργο του Τρικούπη. 

Ποιος ήταν εν τέλει ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης;

Ο οιασδήποτε στην Πελοπόννησο μπορεί να απαντήσει σ’ αυτήν την ερώτηση.  Ήταν μια ισχυρή οικογένεια από τα Λαγκάδια της Αρκαδίας επί Οθωμανικής κατοχής. Ακόμα και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εργάστηκε για την οικογένεια κάποια στιγμή.  Η  οικογένεια Δηλιγιάννη εγκαταστάθηκε στην πρωτεύουσα μετά την επανάσταση όπως  εξάλλου κι  άλλες οικογένειες της παλιάς Ελλάδας π.χ. η οικογένεια Μαυρομιχάλη από την Μάνη.

Η ζωή του

Ο Θεόδωρος  Δεληγιάννης σπούδασε νομική στην Αθήνα και μπήκε στην πολιτική το 1843. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του διορίστηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών. Το 1883 αναδείχθηκε αρχηγός του Εθνικού Κόμματος  και το 1885 χρίσθηκε για πρώτη φορά Πρωθυπουργός. Υποστηριχτές του ήταν οι κρατικοδίαιτοι και τα παραδοσιακά αγροτικά στρώματα της υπαίθρου.

Ο Δηλιγιάννης υποστήριξε  από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησής του   την επέκταση των ελληνικών συνόρων προς τη Μακεδονία το 1885, η οποία εμποδίστηκε από τους στόλους των Βρετανών με την  επιβολή του ναυτικού αποκλεισμού των Ελληνικών παραλίων. 

 Το 1890  μέχρι το 1892 βρέθηκε ξανά στο τιμόνι αλλά ο Βασιλιάς τον έπαυσε λόγω της ανικανότητας να διαχειριστεί  την οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε. Οι ‘Δηλιγιαννικοί’ υποστηρίζουν ότι η χώρα πτώχευσε  λόγω των μεγάλων επενδύσεων σε υποδομές. Άλλοι υποστηρίζουν ότι το αίτιο ήταν η μεγάλη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών επί Πρωθυπουργίας του Δηλιγιάννη (οι δαπάνες αυτές απορροφούν 13% και 9,1% του ΑΕΠ). 

Ο Βασιλιάς  έπαυσε τον Δεληγιάννη για δεύτερη φορά όταν το 1897 οδήγησε τη χώρα στον καταστροφικό πόλεμο για την Κρήτη. Η Ελλάδα αναγκάστηκε να δανειστεί για να καταβάλλει πολεμικές αποζημιώσεις στην Τουρκία. Το 1899 το κόμμα του έφτασε στο ναδίρ ωστόσο σιγά-σιγά και μέχρι το 1902 χρίσθηκε πάλι Πρωθυπουργός για μικρό χρονικό διάστημα καθώς και το 1905 για να δολοφονηθεί στα σκαλοπάτια της Βουλής από τον μπράβο Αντώνιο Γερακάρη επειδή είχε απαγορεύσει τις χαρτοπαικτικές λέσχες. 

Ο Δηλιγιάννης ήταν 85 χρονών. Είχε διατελέσει 5 φορές Πρωθυπουργός τα τελευταία 19 χρόνια της ζωής του.

picture

Λιθογραφία της δολοφονίας

Έξω από την Παλιά Βουλή, επί της Σταδίου στέκεται ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης λίγο βορειότερα από εκεί που δολοφονήθηκε.   

Γλύπτης: Γ Δημητριάδης ο Αθηναίος

Από την μια πλευρά του κτιρίου  με  νότιο δυτικό προσανατολισμό προς  την πλατεία Συντάγματος στέκεται ο Χαρίλαος Τρικούπης  με έναν άγγελο στο βάθρο με σκαλισμένα γράμματα «Η Ελλάδα θέλει να ζήσει και θα ζήσει».

Γλύπτης: Θωμάς Θωμόπουλος

Είναι εύκολο να προσπεράσεις τον οικογενειακό τάφο αν και βρίσκεται στο κεντρικό δρόμο προς την εκκλησία του Αγίου Λαζάρου. Τα γράμματα δεν φαίνονται και ο χώρος είναι εγκαταλελειμμένος.  Δεν είναι πολύ μακριά από το μνημείο του Χαρίλαου Τρικούπη αν και πάλι τα μνημεία τους ‘δεν βλέπουν’ προς την ίδια κατεύθυνση.  

Από τις δυο πλευρές του μνημείου γράφει το όνομα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη:

ΕΓΓΕΝΗΘΗ ΕΙΣ ΛΑΓΚΑΔΙΑ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ 12 ΜΑΙΟΥ

ΕΠΕΣΕ ΠΡΟ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΗΝ 31 ΜΑΙΟΥ  1905

Ο Χάρτης

Πηγές:

http://www.eens-congress.eu/?main__page=1&main__lang=de&eensCongress_cmd=showPaper&eensCongress_id=39