ΠΑΝΑΓΗΣ ΧΑΡΟΚΟΠΟΣ

 

 

1835 - 1911

Τμήμα 4 #561

Γλύπτης: Γιώργος Μπονάνος 

Δεν συμβαίνει συχνά να διαλέγω να γράψω για κάποιον απλώς διότι μου κέντρισε το ενδιαφέρον ο μαρμάρινος αδριάντας – αλλά τούτη τη φορά η στάση του, η αρχοντιά  και το μέγεθος με παρέσυρε. Βέβαια, βρίσκεται στο Τμήμα 4 όπου υπάρχουν πολλά επιβλητικά μνημεία, όπως του Χ. Σλήμαν και του Χριστάκη Ζωγράφου. Εκείνη τη στιγμή, το μόνο που ήξερα για τον Παναγή Χαροκόπο ήταν  - παρά ότι το επώνυμο του που εννοεί 'γλεντζές' – ήταν ότι η παρουσία του έδειχνε ότι ήταν ο ιδανικός άνδρας του 19^ου αιώνα: πλούσιο ένδυμα, σοβαρός και με αυτοπεποίθηση.  Μοιάζει σαν, αν του δινόταν η ευκαιρία, θα έκανε μερικά βήματα για να δρασκελίσει στο ‘παρόν’.

Τελικά, ήταν ένας από τους ευεργέτες του 19^ου αιώνα που χωρίς αυτόν η Ελλάδα θα ήταν πιο φτωχή. Πράγματι, ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων της διασποράς απέκτησε τεράστιο πλούτο σε χώρες υπό την Οθωμανική κυριαρχία και επέστρεψαν  στην νεοϊδρυθείσα Ελλάδα επενδύοντας σε μεγάλα έργα και παράλληλα ασκώντας μεγάλη επιρροή στα Ελληνικά πράγματα.  

Πολλοί Έλληνες απέκτησαν τις περιουσίες τους στην Αίγυπτο και στην Κωνσταντινούπολη. Αλλά ο Παναγής Χαροκόπος έκανε την περιουσία του στην Μολδοβλαχία- στην σημερινή Ρουμανία. Αυτοί ίσως ήταν οι πρώτοι venture capitalists στην Ελλάδα. Εννοείται ότι τους ενδιέφερε να κερδίσουν κι εκείνοι αλλά πολλοί έδωσαν από τα αποκτημένα πλούτη τους προκειμένου να ωφεληθεί το Ελληνικό κράτος.    

Μια ματιά στη ζωή του δίνει την ευκαιρία  να δούμε τους Έλληνες στην Ρουμανία καθώς και το ακανθώδες ζήτημα της αγροτικής μεταρρύθμισης στη Θεσσαλία όπου αγόρασε μεγάλη έκταση γης, καθώς και τα σπίτια που έκτισε στην Αθήνα και στην Θεσσαλία και η πιο σημαντική του κληρονομιά: Το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.

 

Η ζωή του

Ο Παναγής Χαροκόπος γεννήθηκε το 1835 στην Κεφαλλονιά όπου το οικογενειακό του δένδρο φτάνει μέχρι  τον 16^ο αιώνα με το όνομα Σπυρίδων Μαυροκέφαλος.  Τα επώνυμα γενικώς ήταν ρευστά μέχρι το 19 αιώνα και ήταν περιγραφικά. Μαυροκέφαλος εννοεί μαύρο κεφάλι ενώ ο απόγονός του, ο Γεράσιμος ήταν μπον βιβέρ  και έτσι απέκτησε το προσωνύμιο Χαροκόπος. Στα χρόνια του Γεράσιμου η Κεφαλλονιά ανήκε στη Βενετία,  έτσι πιθανόν  να υπήρχαν λόγοι να γλεντούν τη ζωή τους παρά οι Έλληνες της στεριάς που ήταν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία.   

Ο Παναγής καταγόταν από ένα μικρό χωριό που βρισκόταν κοντά στο Ενετικό κάστρο της ΄Ασσου στη δυτική Κεφαλονιά. Είχε κτιστεί στο προκειμένου να κρατάει μακριά τις τουρκικές επιθέσεις και μόνο το 1795 οι Γάλλοι κατέλαβαν την Κεφαλονιά. Ενώ, το 1809 οι Άγγλοι την κατέλαβαν. Όταν γεννήθηκε ο Παναγής το νησί βρισκόταν κάτω από τους Άγγλους για 16 χρόνια και θα έμεναν έτσι τα πράγματα μέχρι το 1864,  όταν ενώθηκε με την Ελλάδα.  

Ο Παναγής ήταν ο μεγαλύτερος από τα 5 παιδιά. Ο πατέρας του πέθανε σε μικρή ηλικία αφήνοντας τον Παναγή επί κεφαλής της οικογένειάς του. Τα μαθητικά του χρόνια τα πέρασε στο Αργοστόλι αλλά στα 20 του χρόνια αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη, το μεγαλύτερο αναπτυσσόμενο εμπορικό κέντρο των Βαλκανίων προκειμένου να φτιάξει τη ζωή του. Το 1855 υπήρχαν πολλοί Έλληνες οι οποίοι προσπαθούσαν να κάνουν ακριβώς το ίδιο. Ενώ η Ελλάδα ήταν φάρος ελπίδας για όλους τους Έλληνες ωστόσο είχε λίγες οικονομικές ευκαιρίες.   

Ο Χαροκόπος στην Μολδοβλαχία

Για άγνωστους λόγους η Κωνσταντινούπολη ήταν μια απογοήτευση για τον Χαροκόπο κι έτσι έφυγε για την Μολδοβλαχία όπου πράγματι πέτυχε τους στόχους του. Ασχολήθηκε με το εμπόριο σιτηρών και την καλλιέργεια μεγάλων κτημάτων.

Η Μολδοβλαχία ήταν κάτω από Οθωμανική κυριαρχία όταν ο Χαροκόπος απέκτησε την περιουσία του.

 

Τσιφλίκια και κολίγοι

Στα Βαλκάνια, αλλά και παντού τα μεγάλα αγροκτήματα λειτουργούσαν για εκατοντάδες χρόνια  κάτω από  φεουδαρχικό σύστημα  όπου οι εργάτες (δουλοπάροικοι) δεν είχαν δικαιώματα ούτε εξουσία και βρισκόντουσαν ουσιαστικά σε κατάσταση δουλείας αφού καλλιεργούσαν τη γη με υποχρεωτική εργασία. Ονομαζόντουσαν κολίγοι.  Τα μεγάλα αγροκτήματα ή τα Τσιφλίκια, στην τουρκική γλώσσα, πιο εύκολα  ελεγχόταν και έδιναν περισσότερους φόρους.  

Στην Μολδοβλαχία οι Οθωμανικές αρχές διόριζαν Πρίγκιπες ή Οσποδάρους, προκειμένου να ελέγχουν τις εισπράξεις των φόρων.  Λόγω της διαδικασίας επιλογής των εκπροσώπων (Πρίγκιπες), η διαφθορά έγινε μέρος της διαδικασίας διότι αυτοί που πρόσφεραν την   υψηλότερη οικονομική προσφορά έπαιρναν τη θέση του Πρίγκιπα. 

Περίπου στα 1700 ο Σουλτάνος επέτρεπε στους πλούσιους Έλληνες, τους Φαναριώτες που διέμειναν στην Κωνσταντινούπολη να συμμετέχουν στην διαδικασία για την θέση αυτή. Συνολικά 31 Έλληνες Πρίγκιπες διορίστηκαν από περίπου 10 Φαναριώτικες οικογένειες οι οποίοι είχαν την οικονομική δυνατότητα να προσφέρουν το υψηλότερο ποσόν. (βλέπε π.χ. οικογένεια Καρατζά).

Εκείνα τα 100 χρόνια, κάτω από την αιγίδα των Ελλήνων Πριγκίπων στην Μολδοβλαχία η παρουσία του Ελληνικού πολιτισμού ήταν όντως ουσιαστική.  Το Βουκουρέστι και το Ιάσιο έγιναν εκλεπτυσμένα Ελληνικά κέντρα. 

Ωστόσο, οι χωρικοί έμεναν φτωχοί. Ούτε όταν ιδρύθηκε  η Ελλάδα  κράτος ανεξάρτητο ούτε όταν άλλαξε  η Μολδοβλαχία ανακηρύχθηκε Βασίλειο της Ρουμανίας υπό τον Κάρολο Α΄ γιατί το status quo ήταν τόσο ελκυστικό στην προνομιούχα άρχουσα τάξη.

Αυτό ήταν το σύστημα που έδωσε στον Χαροκόπο την δυνατότητα να αποκτήσει τέτοια περιουσία κατά τη διάρκεια των 40 και χρόνων που έμεινε στην Ρουμανία.

Βέβαια, δεν θεωρούσε τον εαυτό του δυνάστη. Γεγονός είναι, ότι ήταν γνωστός ως μεταρρυθμιστής και ευεργέτης στην Ρουμανία. Ακόμα είχε συμβουλέψει τον πρώτο βασιλιά σε θέματα αγροτικής μεταρρύθμισης,  ο οποίος τον παρασημοφόρησε για την προσφορά του. Λίγο πριν την αναχώρησή του για την Ελλάδα το 1899, δημιούργησε ένα Ίδρυμα Προικοδοτήσεως για τις κόρες των Ρουμάνων χωρικών στα κτήματα τα οποία μίσθωνε κοντά στην πόλη Καλαράσι και ανήγειρε το 1899 την Ελληνική Εκκλησία στο Βουκουρέστι.

Η προσάρτηση της Θεσσαλίας με την Ελλάδα το 1881

Όταν προσαρτήθηκε η Θεσσαλία με την Ελλάδα το 1881, το 75% της Θεσσαλικής γης ήταν καλλιεργήσιμα αγροκτήματα και περίπου 285,000 Έλληνες διέμειναν στην περιοχή. Επίσης διέμειναν περίπου 40,000 Οθωμανοί και 40,000 Οθωμανοί Εβραίοι. Εκείνοι που είχαν Ελληνικοί καταγωγή είχαν δικαίωμα να αποκτήσουν  Ελληνική ιθαγένεια. Ακόμα και οι μη ελληνικής καταγωγής Θεσσαλοί μπορούσαν να αποκτήσουν Ελληνική  ιθαγένεια. 

Σε αντίθεση με την Πελοπόννησο, μετά το 1830, όπου η Ελληνική κυβέρνηση μπόρεσε έτσι απλά να αποζημιώσει τη γη των Μουσουλμάνων, για τους Θεσσαλούς υπήρχε γραπτή συμφωνία.  

Ωστόσο, υπήρχαν αυτοί που επέλεξαν να φύγουν και να πουλήσουν ή να ενοικιάσουν τα αγροκτήματά τους. Ενδέχεται να πουλήθηκαν άρον άρον στους κατέχοντες,   όπως οι  Π. Χαροκόπο,  Χρ. Ζωγράφο. Κ. Ζάππα, Ανδρέα Συγγρό κλπ. Εκείνοι, λογικά θα  ήταν πρόθυμοι να επενδύσουν το κεφάλαιό τους και να γίνουν άρχοντες σε  πραγματικά τεράστια αγροκτήματα. Το χαοτικό καθεστώς μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας σχετικά με τα αγροκτήματα, ηθελημένα ή μη, σίγουρα τους ωφέλησε. Αλλά έχουν γραφτεί πολλά βιβλία, έχουν γραφτεί διδακτορικές διατριβές για το τότε αγροτικό ζήτημα. Το Λαϊκό Κόμμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου το οποίο στηρίχτηκε στις εργατικές και αγροτικές τάξεις ασχολήθηκε εκτενώς με το θέμα αυτό.   

Το χρήμα των Ελλήνων επενδυτών έδεσε την κυβέρνηση, η οποία αισθάνθηκε ότι θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη παραγωγή, που ήταν κύριος οικονομικός στόχος και η κατανομή της γης στους αγρότες, όποια κι αν ήταν η καταγωγή τους, έμεινε  στις καλένδες.  

Το «χρήμα τους» έδεσε την κυβέρνηση, η οποία αισθάνθηκε ότι θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη παραγωγή, που ήταν κύριος οικονομικός στόχος. Η κατανομή της γης στους αγρότες, όποια κι αν ήταν η καταγωγή τους, έμεινε  στις καλένδες.  

Κάποιοι ιδιοκτήτες πρότειναν σύγχρονες τεχνικές και έδειξαν μεγάλο ενθουσιασμό.  Για παράδειγμα, ο Χαροκόπος, έφερε την πρώτη αλωνιστική μηχανή στα Φάρσαλα.

Κατά κάποιον τρόπο, οι προσπάθειες τους να κτίσουν το έθνος, μαζί με την κοινωνική και πολιτική επιρροή  τους, μονάχα που δεν αντιλήφθηκαν οι ευεργέτες  ότι το κοινωνικό σύστημα ήταν παντελώς άνισο.

Στις 6 Μαρτίου 1910 στο Κιλελέρ άνοιξαν πυρ οι χωροφύλακες και σκοτώθηκαν αγρότες που επιχειρούσαν να επιβιβαστούν στο τρένο χωρίς εισιτήριο προκειμένου να μεταβούν στη Λάρισα όπου θα συμμετείχαν σε πανθεσσαλικό συλλαλητήριο με αίτημα την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και την αλλαγή του σχετικού νόμου. 

Μάλιστα οι ευεργέτες ήταν τόσο γενναιόδωροι- και ο Παναγής Χαροκόπος ήταν πολύ γενναιόδωρος- που άφησαν στο ίδιο το  κράτος τη γη τους. Αρχές του 1900 η κυβέρνηση είχε γίνει ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης γης στη Θεσσαλία!

Ο Χαροκόπος επιστρέφει

Ο Χαροκόπος επέστρεψε στην Ελλάδα το 1899 έτοιμος να ενταχθεί στην ελίτ της Αθήνας. Ήταν ήδη πάνω από εξήντα χρονών και δεν είχε παντρευτεί ποτέ.  Το πρώτο σπίτι του στην Αθήνα είναι το σημερινό Μουσείο Μπενάκη στο Κολονάκι. Συγκεκριμένα,  ξεκίνησε να χτίζεται το 1867-1868 για τον έμπορο Ιωάννη Πέρογλου στη διασταύρωση της οδού Κουμπάρη και της λεωφόρου Βας. Σοφίας. Το 1895 ο Παναγιώτης Χαροκόπος το αγόρασε για να κτίσει το Μέγαρο Χαροκόπου, ενώ το 1910, διατηρώντας τον προηγούμενο κορυφαίο αρχιτέκτονα και Κεφαλλονίτη Αναστάσιο Μεταξά, το κτίριο περιήλθε στον ΕμμανουήλΜπενάκη και ανακαινίστηκε με στόχο τον επαναπατρισμό της οικογένειάς του σε αυτό από την Αλεξάνδρεια.  

Το 1902, ο Χαροκόπος έκτισε παραδοσιακό σπίτι, κονάκι στου Γιαννούλη κοντά στη Λάρισα. 

Το σπίτι του Παναγή Χαροκόπου το οποίο σχεδιάστηκε πάλι από τον αρχιτέκτονα Αναστάσιο Μεταξά.

Το κονάκι του Π. Χαροκόπου σήμερα.

Μέλη της οικογένειας Χαροκόπου στην Θεσσαλία

Αγρότες στην Θεσσαλία την ίδια εποχή

Ο Χαροκόπος ήταν ωστόσο προοδευτικός. Επιχορήγησε αγροτική σχολή στα Φάρσαλα και το 1910 έδωσε 30,000 στρέμματα στο εργατικό και αγροτικό προσωπικό του. (Επίσης το 1901 ιδρύθηκε η Αβερώφειος Γεωργική Σχολή στη Λάρισα.) Αλλά θα περνούσαν αναταραχές, τρεις πόλεμοι, η ανταλλαγή πληθυσμού πριν ασχοληθούν ουσιαστικά με την κατανομή της γης.

Το Πανεπιστήμιο

Κύριο έργο του υπήρξε η ίδρυση της Χαροκοπείου Σχολής, η οποία είχε ως αντικείμενο τη γυναικεία εκπαίδευση και ειδικότερα την παροχή θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων σχετικά με τη διεύθυνση του οίκου και τη διαχείριση της καθημερινής ζωής.  Το 1906 ο Χαροκόπος αγόρασε 20.000 τ.μ  στην Καλλιθέα και έκτισε την  Χαροκοπείο Σχολή Οικιακής Οικονομίας για την παραγωγή επιστημονικού δυναμικού στην Οικιακή Οικονομία.  Σήμερα πλέον ονομάζεται Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Ο Π. Χαροκόπος ανέπτυξε κοινωφελή δραστηριότητα και στην Κεφαλλονιά: Ίδρυσε το Χαροκόπειο Εργαστήριο και το Προικώο Ίδρυμα.  

Το 1910 εκλέχτηκε βουλευτής Αττικοβοιωτίας με το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου.

Ο Παναγής Χαροκόπος πέθανε το 1911, 76 ετών. Κληρονόμος του ήταν ο αδελφός του, ο Σπύρος Χαροκόπος. 

 

ΑΛΙΚΗ ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΑΚΗ

 

Η ΝΤΙΒΑ

1934 - 1996

 

Τμήμα  14 # 6

Μια γνωστή και κοινή εικόνα στα σπίτια μας τις Κυριακές: Λίγο μετά το μεσημεριανό φαγητό, ίσως και το γλυκό του κουταλιού, με τον Ελληνικό καφέ η οικογένεια μαζευόταν γύρω από το μαύρο κουτί να δει ποια  Ελληνική ταινία θα έπαιζε. 

Σε πολλές  από αυτές τις ταινίες η πρωταγωνίστρια ήταν η Αλίκη Βουγιουκλάκη όπου παρουσιαζόταν μια παραλλαγή της ίδιας ιστορίας.  Μια θαρραλέα φτωχή κοπέλα που μετά από πολλά εμπόδια παίρνει τον καλό, ωραίο και ενίοτε πλούσιο άνδρα ή μια πλούσια κακομαθημένη κοπέλα παίρνει τον φτωχό αλλά ωραίο ήρωα.  Στην ταινία θα σε μεταφέρανε σε ένα νησί, σε ένα πάρκο  όπου από το πουθενά θα έβλεπες  ένα χορευτικό ή θα άκουγες ένα τραγούδι.  Κι ένας χορός με παρόμοια ρούχα θα υποστήριζαν την Αλίκη στο τραγούδι ή στο χορό.

Αλλά όσο βλέπεις την Αλίκη στις ταινίες και στις συνεντεύξεις τόσο περισσότερο μπορεί να εκτιμηθεί το ταλέντο, η εργατικότητα και το σθένος της.  Τόσες πολλές ταινίες και τόσα πολλά θεατρικά έργα! Ήταν πράγματι φαινόμενο!

Όπως πάντοτε, υπήρχαν και οι αρνητικές κριτικές για την Αλίκη. Ότι υπηρέτησε έως το τέλος την εικόνα της που καθιέρωσε η ίδια. «Εγώ ξέρω πάρα πολύ καλά τι θέλει ο κόσμος από μένα, κι αυτό του δίνω.», είχε πει η Αλίκη. "Γιατί ο χαρακτήρας της δεν είχε καμία σχέση με τους ρόλους της ούτε ήταν η πραγματική Αλίκη όταν έδινε συνεντεύξεις. Στη ζωή της η Αλίκη είχε άλλη φωνή, πολύ πιο straight από τη φωνή της γατούλας που χρησιμοποιούσε δημοσίως, τα χέρια της και όλο το κορμί της είχαν άλλη κίνηση από αυτή που έβλεπε ο κόσμος, χωρίς ακκισμούς, χωρίς γατίσιες και ναζιάρικες συμπεριφορές, ήταν κοφτή, γρήγορη στις αποφάσεις, ήταν καλή φίλη, ήξερε ανά πάσα στιγμή τι έκανες ακόμη κι αν είχε πάρα πολύ καιρό να σε δει, και έτοιμη να σε βοηθήσει αν είχες πρόβλημα." (1) 

Κάποιοι ηθοποιοί δεν ήθελαν να παίζουν μαζί της.  Ο  Δημήτρης Χορν όταν του πρότεινε ο Αλέκος Σακελλαρίου να παίξει στο ρόλο του Πάνου Φλωρά (τον έπαιξε ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ) "Όχι Αλέκο μου, δεν θα δεθώ εγώ στο άρμα της Βουγιουκλάκη σαν τον Μουσούρη..."».

Αλλά ακόμα και τώρα σχεδόν 30 χρόνια μετά τον θάνατό της ένα άρθρο για εκείνη θα τραβήξει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Έπαιξε σε 42 ταινίες και σχεδόν σε 60 θεατρικές παραγωγές.  Είτε ως παραγωγός, ηθοποιός, τραγουδίστρια ή κωμικός ήταν Επαγγελματίας- με Ε κεφαλαίο- και προπαντός ήξερε να προωθεί τον εαυτό της και  την εικόνα της. 

Η ζωή της

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1934 στο Μαρούσι στην Αθήνα. Ο πατέρας της ήταν ο Ιωάννης Βουγιουκλάκης,  ο οποίος ήταν δικηγόρος ενώ η μητέρα της ήταν η Αιμιλία η οποία ανήκε στην Μανιάτικη οικογένεια των Κουμουνδούρων. Πράγματι, η Αλίκη είχε  συγγένεια με τον τότε Πρωθυπουργό της χώρας Αλέξανδρο Κουμουνδούρο. Οι γονείς της παντρεύτηκαν το 1933 στο μικρό χωριό Λάγια.  

Η οικογένεια Βουγιουκλάκη. Στα αριστερά στέκεται η Αλίκη.

Παρά του ότι είχε ένα όμορφο ξεκίνημα στη ζωή της  η τραγωδία κτύπησε νωρίς στην πόρτα της οικογένειας. Ο πατέρας της επέλεξε να υποστηρίξει τον Γιώργο Τσολάκογλου μετά την Γερμανική εισβολή το 1941. Ο Ιωάννης δέχτηκε  να είναι Νομάρχης της Πελοποννήσου μεταξύ το 1941-43 υπό την δωσίλογη διακυβέρνηση του  Τσολάκογλου. Τον Νοέμβριο  του 1943, μερικά μέλη της ΕΛΑΣ, η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση στη χώρα μας, χτύπησε την πόρτα της οικογένειας Βουγιουκλάκη, τον άρπαξαν και τον εκτέλεσαν ως προδότη. Την τελευταία φορά που τον είδε ήταν εκείνο το βράδυ. Ποιο εννιάχρονο παιδάκι θα μπορούσε να καταλάβει τι έγινε; 

Η Αλίκη σε νεαρή ηλικία

Τα τραύματα του πολέμου επηρέασαν ένθεν και ένθεν τόσες πολλές ζωές.

Η μητέρα της λοιπόν ανέλαβε να μεγαλώσει τα τρία παιδιά της κατά τη διάρκεια του πολέμου και του εμφυλίου. Εννοείται ότι δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένη με την απόφαση της Αλίκης να δώσει εξετάσεις στην Εθνική Σχολή Θεάτρου το 1952. Όπως είπε η ίδια η μητέρα της: γιατί ο δρόμος του καλλιτέχνη έχει λίγα τριαντάφυλλα και πολλά αγκάθια.

Η Αλίκη με την μητέρα της

(Γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις οι γονείς διαφωνούσαν με τα παιδιά τους και έδιναν κρυφά εξετάσεις (στις θεατρικές σχολές) από τους γονείς τους μου έκανε εντύπωση που  μια ηθοποιός πρόσφατα εξομολογήθηκε ότι αν την  είχαν υποστηρίξει ίσως να μην είχε γίνει ηθοποιός γιατί χρειάζεται να αγωνιστείς σκληρά και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Το να διαλέξεις να γίνεις ηθοποιός  διαλέγεις παράλληλα ένα τρόπο ζωής που χάνεις πολλά πράγματα από τη ζωή.)

Στη σχολή η Αλίκη, είχε μεταξύ άλλων, τον σπουδαίο Δημήτρη Χορν ως καθηγητή. Οι μαθητές πήραν ρόλους ως μέρος της μαθητείας τους. Το 1953-54 εμφανίστηκε στο θεατρικό έργο του Μολιέρου, «Κατά φαντασίαν ασθενής».   Όταν η μητέρα της είδε την Αλίκη στο ρόλο της Λουιζόν της μικρής κόρης του Αργκάν πείσθηκε ότι έχει ταλέντο.  

Ωστόσο, ο  ρόλος της Ιουλιέτας που έπαιξε στον Εθνικό την έβαλε σε μπελάδες γιατί αποδέχτηκε τον ρόλο χωρίς να ζητήσει άδεια από την Σχολή της.  Ο Δημήτρης Χορν μείωσαν τον βαθμό από ΄Αριστα σε Λίαν καλώς. Γενικώς ο Χορν δεν την πήγαινε.

Ακόμα, και πριν αποφοιτήσει έπαιξε στην ασπρόμαυρη ταινία «Το Ποντικάκι» το 1954.

Αργότερα η Αλίκη θα ομολογήσει ότι δεν καταλάβαινε την κάμερα και την κοίταζε λες και θα τραβούσαν φωτογραφία. Δεν της άρεσε στην αρχή η εικόνα της και ορκίστηκε ότι δεν θα έπαιζε ξανά σε ταινία. Το 1955 αποφοίτησε από τη Σχολή και εμφανίστηκε στο εξώφυλλο του περιοδικού ΓΥΝΑΙΚΑ  αλλά χωρίς το όνομα της.

Παρότι ορκίστηκε να μην ξαναπαίξει σε ταινίες, τα έτη 1954-1959 εμφανίστηκε σε πολλές ταινίες  και αντίστοιχα σε άλλες τόσες θεατρικές παραγωγές.

Η Αλίκη κατάλαβε νωρίς την αξία της.  Όταν το 1957 ο παραγωγός Φίνος την κάλεσε να δώσει οντισιόν για την ταινία του, «Η θεία από το Σικάγο» μια κωμωδία όπου η θεία προσπαθεί να παντρέψει τις τρεις ανιψιές της, η Αλίκη ρώτησε τον Φίνο αν δεν νόμιζε ότι ήταν πολύ μικρή να παίξει την θεία; Ο Φίνος αγανακτισμένος με την αναίδεια της, της έδειξε την πόρτα.  

Εκείνη γύρισε 5 ταινίες. Μια απ’ αυτές ήταν το «Διακοπές στην Αίγινα», όπου υποδυόταν την κακομαθημένη κόρη του Λάμπρου Κωνσταντάρα. Η ταινία ήταν η πρώτη ταινία στην οποία η Αλίκη «λάνσαρε την περσόνα της χαριτωμένης, αθώας, πονηρής και τσαχπίνας κοπελίτσας -ένα ρόλο που ο κόσμος θα λάτρευε σε όλες τις κατοπινές εκδοχές του. Στη ταινία αυτή παρουσιάστηκε με ξανθό μαλλί για πρώτη φορά. (2) 

Το 1959  έπαιξε τον  πρώτο της ρόλο του Φίνου, «Η Μουσίτσα». Το τραγούδι Ρίκο  -Ρίκο - Ρίκοκο  έγινε μεγάλη επιτυχία!

Το 1959 ήταν η χρονιά της Αλίκης. Αρχές του 1959 βγήκε η ταινία Αστέρω,  σε σενάριο του Αλέκου Σακελλάριου. Η Αστέρω ήταν ψυχοκόρη του ΄Αρχοντα Μήτρου ο οποίος είχε ένα γιο, τον Θύμιο,  τον οποίο υποδύθηκε ο συμμαθητής της στο Εθνικό Θέατρο, ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ. Η Αστέρω ερωτεύεται τον  Θύμιο.  Αυτή η ταινία ήταν η αρχή της εποχής  Αλίκη- Παπαμιχαήλ. Στο 9^ο Φεστιβάλ του Βερολίνου  έκριναν ότι ήταν η καλύτερη από  45 ταινίες.

Τον Νοέμβριο του 1959 βγήκε "Το ξύλο βγήκε απ΄ τον Παράδεισο" όπου έπαιξε την Λίζα Παπασταύρου,  μια νεαρή πλούσια, κακομαθημένη μαθήτρια, η οποία κλέβει την καρδιά του φτωχού φιλόλογου, του Πάνου Φλωρά, που υποδύθηκε ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ.   

Στο 1ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1960, βραβεύτηκε ως μια από τις καλύτερες ελληνικές ταινίες της πενταετίας 1955-1960. Στην ταινία συνεργάστηκαν για πρώτη φορά η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις. Το "Νιάου, βρε γατούλα" και το "΄Έχω ένα Μυστικό", έγινε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία και αποτέλεσε τον πρώτο χρυσό δίσκο στην Ελλάδα.

Τότε ήταν που έγραψε η δημοσιογράφος (και αργότερα Εκδότρια της εφημερίδας Καθημερινής) Ελένη Βλάχου: Χαρακτήρισε  την Αλίκη Βουγιουκλάκη ως εθνική σταρ όπως οι Γάλλοι καθιέρωσαν την Bridget Bardot και οι Αμερικανοί καθιέρωσαν την Marilyn Monroe. (5)

To 1959-1960: Το ειδύλλιο του τότε διάδοχου Κωνσταντίνου με την Αλίκη. Η Αλίκη παραδέχτηκε ότι υπήρχε ένα ειδύλλιο μεταξύ τους. Μόλις είχε βγει στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία το "Κλοτσοσκούφι" και πρωταγωνιστούσε  στο θεατρικό έργο, "Τόπο στα νιάτα".  Τα πρωτοσέλιδα του Τύπου δεν την ονομάτιζαν αλλά έγραφαν ότι ο διάδοχος Κωνσταντίνος έχει γοητευτεί με μια γατούλα. Επίσης, πέραν από τα σούρτα φέρτα στο Φίνος Φίλμ και στο Θέατρο ο τόπος συνάντησης τους ήταν ο Υμηττός. Εξού και το τραγούδι "Εκεί ψηλά στον Υμηττό". Παρόλο που ήταν και οι δύο πολύ νέοι η Φρειδερίκη επενέβη και τον έστειλε στις Σέρρες.  

Το 1960, κέρδισε το βραβείο ερμηνείας Α' γυναικείου ρόλου στο 1ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία της στην ταινία "Μανταλένα" σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου, ενώ η ίδια ταινία εκπροσώπησε την Ελλάδα στο διεθνές κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών. Η μουσική σύνθεση της ταινίας γράφτηκε πάλι από τον Μάνο Χατζιδάκι. Τα πιο γνωστά είναι το "Θάλασσα πλατιά' και το "Μέσα σ' αυτή τη βάρκα".

 

ΜΑΝΤΑΝΕΛΑ

Το 1961, στα 27 της χρόνια  η Αλίκη έγραψε την αυτοβιογραφία με τον τίτλο «Εδώ Αλίκη»!

Το εξώφυλλο του βιβλίου της 

Τα υπόλοιπα  είναι ιστορία. Το 1961 έπαιξε στην πρώτη έγχρωμη ταινία "Η Αλίκη στο Ναυτικό".  Για την Αλίκη ήταν η 6η συνεργασία της με τη Φίνος Φιλμ και η τέταρτη ταινία που γύρισε μαζί με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Ο Λάμπρος Κωνσταντάρας για δεύτερη φορά υποδύεται τον πατέρα της Αλίκης, ρόλο που έπαιξε συνολικά τέσσερις φορές. Η ίδια είχε πει σε συνέντευξή της ότι τον αγαπούσε σαν να ήταν ο πατέρας της.

 Η μουσική ήταν του Μάνου Χατζιδάκι: Τράβα Μπρος, Ο Γλάρος και Ο Γαϊδαράκος.

Εκείνη τη χρονιά η Βουγιουκλάκη συγκρότησε τον δικό της θίασο, με τον οποίο ανέβασε το έργο Ωραία μου κυρία, ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη. Το 1962 ανέβασε το Καίσαρ και Κλεοπάτρα του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, ωστόσο η παράσταση δεν πήγε καλά παρότι έλαβε πολύ καλές κριτικές, επειδή στο κοινό δεν άρεσε η Αλίκη με κατάμαυρα μαλλιά ως Κλεοπάτρα. Ακολούθησαν με τεράστια επιτυχία τα έργα Χτυποκάρδια στο Θρανίο το 1962 και Περάστε την Πρώτη του Μηνός το 1963.

Το 1964 θέλοντας να δώσει διεθνή ώθηση στην καριέρα της πρωταγωνίστησε με Βρετανούς συμπρωταγωνιστές στην αγγλόφωνη ταινία Aliki my love (στην Ελλάδα προβλήθηκε το 1964 ως Αλίκη), η οποία όμως δεν πήγε καθόλου καλά  και η Αλίκη εξαφάνισε την ταινία από κάθε αρχείο.

Την ίδια χρονιά έπαιξε στην ταινία του Φίνος Φίλμ «Το Δόλωμα». Η ταινία σημείωσε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία. Έκοψε 557.302 εισιτήρια και ήρθε στη δεύτερη θέση ανάμεσα σε 93 ταινίες. (3)

Χτυποκάρδια στο Θρανίο παραγωγή του Κλέαρχου Κονιτσιώτη και σε σκηνοθεσία του Αλ. Σακελλάριου: Σε αυτήν την κωμική ταινία του 1963  η Αλίκη  ότι έκανε καλύτερα. Δίπλα της έπαιξε ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ.  

Το 1964 η Αλίκη και ο Παπαμιχαήλ ανέβασαν  στο θέατρο το έργο Colombe. Ενώ ο Παπαμιχαήλ  είχε σχέση με την Δέσπω Διαμαντίδου για περίπου δέκα χρόνια έκανε  πρόταση γάμου στην Αλίκη πάνω στη σκηνή του θεάτρου και μπροστά στα μάτια των θεατών. (4) 

Αν ήταν στο Χόλυγουντ θα υπέθετες ότι οι παραγωγοί τους το είχαν προτείνει αλλά  ήταν όντως έρωτας. Πιθανόν, η δημόσια και η προσωπική personas τους είχαν ζυμωθεί και είχαν ενωθεί. Έτσι κι αλλιώς, οι θεατές ήδη τους έβλεπαν ως ζευγάρι. Έτσι, παντρεύτηκαν στους Δελφούς στις 17 Ιανουαρίου του 1965.  Τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς προβλήθηκε η ασπρόμαυρη ταινία Η Μοντέρνα Σταχτοπούτα.

Η Μοντέρνα Σταχτοπούτα

Ακολούθησαν οι ταινίες Διπλοπενιές, Αχ, αυτή η Γυναίκα μου, Η κόρη μου η Σοσιαλίστρια, το πιο Λαμπρό Αστέρι, Το κορίτσι του Λούνα Παρκ, Η αγάπη μας και το τέλος του 1968 προβλήθηκε η ταινία Η Αρχόντισσα κι ο αλήτης  η οποία είχε  μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, κόβοντας 750.380 εισιτήρια στην πρώτη προβολή (σε Αθήνα, Πειραιά και προάστια) καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση της σεζόν μεταξύ 108 ταινιών.  

Η ταινία Διπλοπενιές γνώρισε τεράστια εμπορική επιτυχία και παίχτηκε επίσημα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών το 1966. Η μουσική ήταν του Σταύρου Ξαρχάκου. (Σκέφτηκαν να μιμηθούν το πάρτι που έκανε η Μελίνα Μερκούρη στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών με το «Ποτέ την Κυριακή», αλλά δημιουργήθηκε άγριο επεισόδιο με τον Δ. Παπαμιχαήλ και τον Β. Μιχαηλίδη.

Ο Γάμος της Αλίκης και του Δημήτρη

Ο δεκάχρονος γάμος τους δεν είχε το ίδιο καλό σενάριο όπως στις ταινίες τους και πήραν διαζύγιο το 1975. 

Οικογενειακή φωτογραφία Δημήτρης, Αλίκη, Γιάννης Παπαμιχαήλ

Το 1982 ξαναπαντρεύεται κρυφά από όλον τον κόσμο τον Κύπριο Γιώργο Ηλιάδη αλλά χώρισαν ένα χρόνο μετά.   

Η Δασκάλα με τα Ξανθά Μαλλιά: Σε αυτή την ταινία, η Αλίκη Βουγιουκλάκη ήταν έγκυος στον γιο της, τον Γιάννη, και (όπως και στην ταινία Η νεράιδα και το παλικάρι) σε κάποιες σκηνές την αντικατέστησε η ηθοποιός Μήτση Καρρά.

Ο Υπολοχαγός Νατάσσα

Τον Δεκέμβριο του  1970  προβλήθηκε η δραματική πολεμική ταινία (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος) Ο Υπολοχαγός Νατάσσα, του Νίκου Φώσκολου και παραγωγή του Φίνος Φίλμ. Για τα δεδομένα της εποχής ήταν υπερπαραγωγή. Η ταινία ξεπέρασε τα 751.000 εισιτήρια στην πρώτη της προβολή αποτελώντας τη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία από απαρχής του ελληνικού κινηματογράφου, ένα ρεκόρ που κράτησε μέχρι το 1999.

Αξίζει να σταθούμε στην ταινία Η Αλίκη Δικτάτωρ η οποία προβλήθηκε τον Μάρτιο του 1972 κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Από τη μια  σαν να έκλεισε το μάτι στον Charlie Chaplin και από την άλλη οπωσδήποτε έφερε σε αμηχανία τους συνταγματάρχες.   Το σενάριο ήταν πρόκληση για κείνη την εποχή αλλά κατάφερε να εγκριθεί λόγω της λατρείας που είχε κόρη υψηλόβαθμου στελέχους της δικτατορίας στην Αλίκη. Χαρακτηριστική σκήνη είναι όπου ο Μάνος Κατράκης, υποδυόμενος τον Ελευθέριο Βενιζέλο έξω από το κτίριο της Βουλής τραγουδάει το Πότε θα κάνει ξαστεριά.

Επίσης, κάνει ένα μικρό πέρασμα ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ. Και ήταν η τελευταία φορά που βρέθηκαν μαζί σε ταινία.  Η μουσική είναι του Μάνου Λοίζου και η φωτογραφία είναι του Γιώργου Αρβανίτη, συνεργάτης του Θ. Αγγελόπουλου. Μεταξύ άλλων σπουδαίων ηθοποιών συμμετείχε ο Νίκος Ρίζος και ο Κώστας Χατζηχρήστος, ο Λαυρέντης Διανέλλος, η Μέλπω Ζαρόκωστα, η Καίτη Λαμπροπούλου. Ο Χατζηχρήστος έπαιξε τον ρόλο ενός εκδότη που διαπιστώνει ότι θα κυκλοφορούσε η εφημερίδα του με τίτλο «Θα γίνουν εκλογές». (4)

Το 1973 προβάλλεται η ταινία η "Μαρία της Σιωπής". Είναι μια ταινία του Φίνος Φιλμ που η υπόθεση βασίζεται στο θεατρικό έργο και ταινία Johnny Belinda. (1948).

Ωστόσο, η χρυσή εποχή του Ελληνικού κινηματογράφου μεσουρανούσε  και η Αλίκη Βουγιουκλάκη αποφάσισε να επικεντρωθεί στις θεατρικές παραστάσεις.   

Ωραία μου Κυρία

Η Αλίκη έφερε στην Ελλάδα τα μιούζικαλ-υπερπαραγωγή, με το έργο του Νιλ Σάιμον Καμπίρια. Ανέβασε επίσης με τεράστια επιτυχία το Καμπαρέ, Ωραία μου Κυρία, Εύθυμη Χήρα, Άννυ, Εβίτα, Βίκτωρ-Βικτώρια, και τελευταίο το μιούζικαλ Η Μελωδία της Ευτυχίας.

Η Αλίκη με τον  Βλάσση Μπονάτσο  

Στην rock opera EVITA, την παράσταση που αποτέλεσε και τη μεγαλύτερη θεατρική και καλλιτεχνική της επιτυχία, οι Άγγλοι παραγωγοί της απένειμαν μια τιμητική πλακέτα ως την καλύτερη Εβίτα - ηθοποιό του κόσμου!  

Η Αλίκη έκανε και λίγο τηλεόραση αλλά δεν ήταν το φόρτε της.  Η Αλίκη πρωταγωνιστώντας στις σειρές «Βασίλισσα Αμαλία» (1975), «Η Θεατρίνα» (1977) και «Εύθυμη Χήρα» (1991). Όμως, κάθε φορά που την ζητούσαν για συνέντευξη είχε μεγάλη ακροαματικότητα.      

Ο σύντροφός της μετά το δεύτερο διαζύγιο ήταν ο ηθοποιός κατά 15 χρόνια νεότερος της Βλάσσης Μπονάτσος. Έπαιξε μαζί της στην Εβίτα.  Η σχέση τους έληξε το 1987.

Την ίδια χρονιά γνωρίζει τον ηθοποιό Κώστα Σπυρόπουλο με τον οποίο έπαιξε στην παραγωγή Λίγο πιο νωρίς, λίγο πιο αργά. Σε αυτήν την θεατρική παράσταση εκείνη υποτίθεται ότι είναι 38 χρονών ενώ ο Σπυρόπουλος είναι 22 χρονών. Στην πραγματικότητα ήταν 23 χρονών ενώ η Αλίκη ήταν 54 χρονών. Εντούτοις,  δεν φαινόταν τα χρόνια της και ποτέ δεν τα μαρτυρούσε.  Έγιναν ζευγάρι και ήταν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής της.  

Η Αλίκη με τον Κώστα Σπυρόπουλο

Επίδαυρος

«Τα μεγάλα αστέρια του κινηματογράφου ήταν κόκκινο πανί για το κοινό και την κουλτούρα της Επιδαύρου. Ήδη το 1980, που ο Κουν ανέβασε την Ορέστεια με τη Μελίνα Μερκούρη στο ρόλο της Κλυταιμνήστρας, υπήρξαν κάποιες αντιδράσεις. Το ίδιο και το 1985 που έπαιξε η Τζένη Καρέζη  τη Μήδεια, που ξέχωρα από το εάν ήταν καλή ή κακή παράσταση, και μόνο το όνομα της Καρέζη προκάλεσε κάποιες αντιδράσεις. Αυτές οι κάποιες πολλαπλασιάστηκαν την επόμενη χρονιά που έπαιξε η Αλίκη Βουγιουκλάκη ως «Λυσιστράτη». » (5) 

Η Αλίκη με την Νόρα Βαλσάμη  στην Επίδαυρο

Γνωρίζοντας βέβαια ότι οι κριτικοί θα την περίμεναν στην γωνία  το 1986 η Αλίκη αποφασίζει να  παίξει την Λυσιστράτη του Αριστοφάνη.  Σύμφωνα με ανθρώπους παρακολούθησαν τις πρόβες η Αλίκη αποδείχτηκε πιστή μαθήτρια. Και πράγματι οι θεατές είδαν μια διαφορετική Αλίκη που για πολλούς ήταν από τις καλύτερες ερμηνείες της αν και υπήρχαν κάποια πρακτικά θέματα, όπως το μέγεθος της φωνής της. Τραγούδησε το «Έναν μύθο θα σας πω» που είχε γραφτεί και ακουστεί στο ανέβασμα της Λυσιστράτης το 1958.

Το 1990 αποφασίζει να παίξει την Αντιγόνη. «Κατεβαίνω στην Επίδαυρο με την υπογραφή του Μίνωα Βολανάκη και δεν φοβάμαι τίποτα!», δήλωσε. Ήταν βέβαιη ότι οι κριτικοί θα την «σταύρωναν», ενώ υπήρχαν μέσα της ενδοιασμοί μέχρι και για την αντίδραση του κοινού. Τελικά,  η παράσταση δεν ήταν καλή.

Οι κριτικοί ήταν σκληροί μαζί της. Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος ωστόσο χρέωσε την αποτυχία στον σκηνοθέτη: «Έχεις την εντύπωση πως παρασύρει σαγηνευτικά κάποιους ανθρώπους στο χείλος του γκρεμού και τους σπρώχνει ή παραπλανητικά τους οδηγεί στο αδιέξοδο και από μακριά καγχάζει για το κατόρθωμά του»…

Το 1996 διαγνώστηκε με καρκίνο του ήπαρ ενώ έπαιζε  στην παράσταση Η Ευτυχία της Μελωδίας. Στις 28 Απριλίου ανακοίνωσε στους θεατές:  «Οι γιατροί βρήκαν τη βίδα μου λίγο κουνημένη και πρέπει να μου την ξαναβιδώσουν», είπε με δακρυσμένα μάτια στο κοινό της τελευταίας παράστασης «και μετά θα ξαναγυρίσω κοντά σας».  Πέθανε στις 23 Ιουλίου 1996.

«Την Αλίκη την έκλαψαν τελικά όλοι, ακόμη και οι πιο φανατικοί της εχθροί έστω και από τύψεις που δεν αναγνώρισαν την προσφορά του χαμόγελου της στην ζωή τους. Την αποχαιρέτησαν με πρωτοσέλιδα… Μαζί της τέλειωσε η εποχή της αθωότητας, έγραψαν. Ξαφνικά εκείνο το καλοκαίρι, όλα έγιναν τρωτά και πιθανά. Αν μπορούσε να πεθάνει η Αλίκη Βουγιουκλάκη που είχε το χρόνο και όλη τη ζωή με το μέρος της, τότε όλα μπορούσαν να συμβούν… » (6)

Υποσημειώσεις:

(1) Αλίκη: Από το χθες στην αιωνιότητα, το BHmagazino την Κυριακή 24 Ιουλίου 2016.

https://www.tovima.gr/2016/07/25/vimagazino/aliki-apo-to-xthes-stin-aiwniotita/

(2) Κάλλια Καστάνη,  «Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πως από μελαχρινή έγινε σε ένα βράδυ ξανθιά και τι συνέβη όταν έκοψε τα μαλλιά της».

https://www.bovary.gr/opinions/16062/aliki-voygioyklaki-pos-apo-melahrini-egine-se-ena-vrady-xanthia-kai-ti-synevi-otan

(3)  Μηχανή του Χρόνου: http://www.mixanitouxronou.gr/to-doloma-i-tenia-pou-ekane-tin-aliki-vougiouklaki-na-klei-astamatita-krithike-proklitiki-gia-tin-epochi-tis-alla-espase-ta-tamia/1964

(4) iefimerida:  <p>Πηγή: <a target="_blank" href="https://www.iefimerida.gr">iefimerida.gr</a> - <a target="_blank" href="https://www.iefimerida.gr/news/283355/etsi-ekane-protasi-gamoy-stin-aliki-voygioyklaki-o-dimitris-papamihail">Ετσι έκανε πρόταση γάμου στην Αλίκη Βουγιουκλάκη ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ - iefimerida.gr</a></p>

(5) Σπύρος Δευτεραίος,  «Έναν μύθο θα σας πω»: Όταν η Αλίκη κατέβηκε (δις) στην Επίδαυρο και έγινε χαμός».

(6) το BHmagazino την Κυριακή 24 Ιουλίου 2016.

https://www.tovima.gr/2016/07/25/vimagazino/aliki-apo-to-xthes-stin-aiwniotita/

 ^{Άλλες Πηγές:} 

^{Ιστοσελίδα του Φίνος Φιλμ:}

https://finosfilm.com/kalitexnes/?_page=9

WIKIPEDIA: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CE%B7_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%BB%CE%AC%CE%BA%CE%B7